Globalne standardy audytu wewnętrznego – nowa jakość w sektorze finansów publicznych

Nowy dokument Globalne standardy audytu wewnętrznego od 9 stycznia 2025 r. będzie referencyjnym dla wszystkich audytorów wewnętrznych. Opracowany przez Instytut Audytorów Wewnętrznych (IIA Global) z siedzibą w Stanach Zjednoczonych, zastąpi obowiązujące jeszcze w 2024 r. Międzynarodowe standardy praktyki zawodowej audytu wewnętrznego. Dokument ma charakter uniwersalny (mające zastosowanie do audytu organizacji z różnych dziedzin życia społecznego i gospodarczego) oraz powszechny (będzie obowiązywał wszystkich audytorów wewnętrznych, prawdopodobnie także w Polsce). W sektorze komercyjnym nastąpi to w wyniku decyzji poszczególnych organizacji, które dostosują własne funkcje audytu wewnętrznego do nowych wymagań, zaś w finansach publicznych wymagać będzie komunikatu ministra finansów w dzienniku urzędowym. Podstawy prawne wdrożenia międzynarodowych standardów audytu dla sektora publicznego przynosi obowiązująca ustawa o finansach publicznych, zobowiązująca ministra finansów do określenia i ogłoszenia standardów, które będą „zgodne z powszechnie uznawanymi standardami audytu wewnętrznego”, czyli tymi opracowanymi przez IIA Global (zwane też „standardami IIA”). Od 2006 r. stanowią obowiązkowe wytyczne dla audytorów wewnętrznych w jednostkach sektora finansów publicznych. W artykule przedstawiono analizę nowych standardów z punktu widzenia audytu funkcjonującego w polskim sektorze finansów publicznych. Nacisk położono na te zmiany, które autor zidentyfikował jako znaczące dla tego sektora. W końcowej części autor podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie, czy nowe standardy przyczynią się do poprawy audytu wewnętrznego w tym obszarze.

ABSTRACT

Global Internal Audit Standards – New Quality in the Public Finance Sector

The new “Global Internal Audit Standards”, which contain requirements and guidance, will become the reference point for all internal auditors starting from 9th of January 2025. The standards were elaborated by the Institute of Internal Auditors – The IIA Global, based in the United States, and they will replace the International Standards for the Professional Practice of Internal Auditing, still binding in 2024. This is a universal set of documents (applicable in auditing of organisations in various social and economic sectors), and of common nature (binding for all internal auditors, probably also in Poland). In the private sector, decisions will be taken in individual organisations to adjust their internal audit functions to the new requirements. While in the public finance sector, a communique by the Minister of Finance will be necessary, published in the Journal of Laws. The foundations for implementing international auditing standards in the public sector stem from the currently binding Law on Public Finance, which requires the Minister of Finance to set forth and announce standards that should be “compliant with commonly recognised internal auditing standards”, namely those developed by The IIA Global (also referred to as “IIA Standards”). Since 2006, they have been providing mandatory guidance for internal auditors in public finance sector entities. The article presents an analysis of the new standards from the perspective of internal auditing in the Polish public finance sector. The article focuses on the changes that, in the opinion of the author of the article,  are considered especially significant for the sector. In the final section of the article, the author attempts to answer the question whether the new standards will add to improving the public finance sector internal auditing.

Key words: internal auditor, Global Internal Audit Standards, public finance, public finance sector