Przestępstwa internetowe: zapobieganie i zwalczanie – obywatele bez ochrony

Korzystanie z Internetu stało się nieodłączną częścią życia prywatnego i zawodowego wielu Polaków – regularną obecność online deklaruje ponad trzy czwarte dorosłych. W ciągu dwóch lat, na które przypadła epidemia koronawirusa odsetek internautów wzrósł o dziewięć punktów procentowych. Ten obszar jest też od dawna aktywnym polem działalności przestępców, nękających nie tylko instytucje, ale też obywateli. Lawinowo rosnąca liczba ataków hakerskich, kradzieży tożsamości, phishingu czy szantażu opartego na oprogramowaniu ransomware sprawia, że cyberzagrożenia i cyberbezpieczeństwo stały się problemem społecznym. Przyjrzała się mu Najwyższa Izba Kontroli, koncentrując na przestępstwach wymierzonych w indywidualnych użytkowników Internetu, związanych z ryzykiem utraty przez nich środków finansowych oraz działaniach państwa, które powinny im zapobiegać. Sprawdzono cztery podmioty: Ministra Cyfryzacji, Pełnomocnika Rządu ds. Cyberbezpieczeństwa, Komendę Główną Policji oraz Naukową i Akademicką Sieć Komputerową – Państwowy Instytut Badawczy. Artykuł przedstawia szczegółowe wyniki kontroli.

ABSTRACT

Prevention and Combating Internet Crime – Citizens Without Protection

Due to its numerous advantages such as easy communication, speed and comfortable shopping, access to public administration or electronic banking – the internet has become an important element of our lives. It is, however, also an area for criminals, whose victims are both institutions and citizens. Taking into account the growing scale of this phenomenon, the Supreme Audit Office examined whether in the years 2019–2021 the State took effective measures that would allow to identify, prevent or reduce the consequences of internet crime. The audit covered the crimes targeted at individual users of the internet, which may bring financial loss risks. Four entities were audited: the Minister of Digitalisation, the Government Proxy for Cybersecurity, the Police Headquarters and the Scientific and Academic Computer Network – the State Research Institute. The findings of the NIK audit show that these entities focused on protection of the systems of key importance for the State. Simultaneously, they ignored citizens who, at the time of increased activities of cybercriminals, were left alone.

Key words: combating internet crime, cybersecurity, cyberattack, internet crime