Uwagi w wystąpieniu pokontrolnym NIK – analiza rozwiązań prawnych i propozycje zmian

Artykuł przybliża regulacje prawne dotyczące uwag w wystąpieniu pokontrolnym Najwyższej Izby Kontroli, o których mowa w kilku przepisach ustawy o NIK oraz zarządzeniu w sprawie zadań kontrolerów. Podstawowym przepisem jest art. 53 ust. 1 pkt 5 ustawy o NIK: wskazuje, że uwagi należą do elementów wystąpienia pokontrolnego, najważniejszego dokumentu powstającego w następstwie kontroli. Pozostałe dwa przepisy (art. 62 oraz 62a) mają natomiast charakter wtórny i uzupełniający. Uwagi mają być – tak jak wnioski – formułowane wyłącznie w wypadku stwierdzenia nieprawidłowości i w sprawie ich usunięcia. Autor analizuje to rozwiązanie, przedstawiając skutki oraz przedstawia własną propozycję zmiany przepisów, poszerzającą możliwość kierowania uwag przez NIK. W tekście przybliżono także kwestie związane z obowiązkiem kontrolowanej jednostki ustosunkowania się do uwag, możliwości sprostowania lub zaskarżenia czy też przeprowadzenia kontroli doraźnej sprawdzającej ich wykorzystanie. Porównano wnioski i uwagi NIK, wskazując na podobieństwa i różnice. Dostrzegając rolę uwag, przedstawiono postulat ich wykorzystywanie przez NIK do wzmocnienia wpływu kontroli.

ABSTRACT

Comments in Post-Audit Statement – Analysis of Legal Solutions and Proposals for Changes

The article is dedicated to legal regulations related to comments in post audit statements of the Supreme Audit Office, referred to in several provisions of the Act on NIK and the regulation on auditors’ responsibilities. The basic provision in the area is Article 53(1)(5) of the Act on NIK since it specifies that comments make one of the elements of a post audit statement, which is the most important document developed in an audit. While the other two provisions (Article 62 and Article 62a) are secondary and supplementary. Comments are supposed to be – like conclusions – formulated only when irregularities are found and they are supposed to concern elimination of irregularities. The author has analysed this solution, presented its consequences and a proposal for changes in the regulations that would extend an opportunity for NIK to submit comments. The article also discusses the issues related to the obligation of an auditee to respond to comments, the possibility to oppose or appeal against them, and to conduct an ad hoc audit to check how comments have been used. NIK’s conclusions and comments have been compared, with regard to similarities and differences alike. While appreciating the role of comments, a proposal has been made to use them by NIK to increase its audit impact.

Key words: NIK post audit statements, comments and conclusions, ad hoc audit, NIK’s impact