Trzy spośród czterech spółek wchodzących w skład Grupy Kapitałowej Regionalnego Funduszu Gospodarczego S.A. wykazały stratę netto za lata 2020-2021. RFG S.A. prowadzi działalność związaną ze sprzedażą gruntów, udzielaniem inwestycyjnych pożyczek dla firm, a także ma dwa obiekty turystyczne na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. W przypadku spółki Jurajski Agro Fresh Park S.A. NIK skierowała do prokuratury zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa w związku z niegospodarnością.
W okresie objętym kontrolą Regionalny Fundusz Gospodarczy S.A. sprawował nadzór właścicielski nad spółkami: Jurajski Agro Fresh Park SA, Częstochowa Wiolinowa sp. z o.o., Hutmar S.A. oraz Centrum Medyczne Amicus Sp. z o.o. 16 listopada 2020 r. Fundusz oraz Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR) powołali spółkę celową Jurajski Agro Fresh Park S.A. z siedzibą w Kościelcu. Inwestycje spółki miały polegać na budowie czterech nowoczesnych hal o powierzchni 10.000 m2 każda o funkcjach operacyjnych i magazynowych oraz budynku administracyjno–biurowego wraz z towarzyszącą infrastrukturą.
Trzy z czterech spółek wchodzących w skład grupy kapitałowej Funduszu Gospodarczego S.A. wykazały stratę netto za lata 2020-2021.
Spółka Jurajski Agro Fresh Park S.A. za rok obrotowy 2020/2021 wykazała stratę netto w kwocie 1 mln 978 tys. zł., a za 2022 r. wykazała zysk netto w wysokości 60,7 tys. zł, przy czym pochodził on głównie z tytułu otrzymanych odsetek od lokaty bankowej oraz z tytułu dzierżawy nieruchomości rolnych.
Działalność Jurajskiego Agro Fresh Parku S.A. w latach 2020-2022, mająca na celu stworzenie unikalnego, innowatorskiego rynku rolno-spożywczego, będącego równocześnie partnerem i zapleczem dla regionalnych producentów żywności, ograniczyła się przede wszystkim do przygotowywania aktualnych dokumentów strategicznych JAFP S.A. oraz planowania ww. inwestycji. Aktualizacja pierwotnych założeń w oparciu, o które Spółka miała działać, nastąpiła w związku z koniecznością dostosowania jej działalności do zmienionych warunków prowadzenia działalności gospodarczej (m.in. pandemia COVID-19 i jej skutki). Zapytanie ofertowe zostało opublikowane 1 marca 2023 r. Dotyczyło sporządzenia i dostarczenia projektu architektoniczno – budowlanego dla inwestycji pod nazwą „Budowa Jurajskiego Agro Fresh Parku wraz z towarzyszącą infrastrukturą’’. W zapytaniu termin podpisania umowy na wykonanie projektu głównej inwestycji określono na 12 kwietnia 2023 r. Nie został on jednak dotrzymany przez Spółkę ze względu m.in. na przedłużający się proces weryfikacji złożonych dokumentów i oferentów.
Drugim celem Spółki było współdziałanie przy tworzeniu i uczestnictwie w rozwoju i działalności Krajowej Grupy Spożywczej. Od realizacji tego celu ostatecznie odstąpiono, ze względu przede wszystkim na zmianę koncepcji działalności ww. Grupy przez jej decydentów.
W okresie objętym kontrolą koszty operacyjne działalności spółki JAFP wyniosły 3 843,6 tys., z czego w roku obrotowym 2022 wynagrodzenia stanowiły 55,11% całkowitych kosztów działalności operacyjnej spółki JAFP.
W czasie kontroli przeprowadzonej w Jurajskim Agro Fresh Parku S.A. stwierdzone zostały następujące nieprawidłowości:
- Zarząd zbyt późno podjął formalną decyzję dotyczącą wyboru wariantu realizacji głównej inwestycji. W konsekwencji doszło do opóźnień związanych z jej budową. Skutkiem tego m.in. był brak uzyskania zgody na budowę do dnia zakończenia kontroli.
- 3 listopada 2022 r. spółka, tj. prawie dwa lata od jej zawiązania, zleciła sporządzenie kompleksowej dokumentacji przetargowej. W okresie objętym kontrolą Spółka cztery razy przekazała za pośrednictwem RFG S.A. do Ministerstwa Aktywów Państwowych, informacje o aktualnym stanie zaawansowania projektu.
Spółka Częstochowa Wiolinowa miała wybudować osiem budynków mieszkalnych wraz z towarzyszącą infrastrukturą o łącznej powierzchni 26,4 tys. m2. Część mieszkań ma być sprzedana, a część oddanych w najem. Spółka za 2020 r. wygenerowała prawie 403 tys. zł straty, za 2021 r. wykazała stratę w wysokości prawie 1 mln 160 tys. zł, a za 2022 r. stratę nieco powyżej 806 tys. zł.
Spółka HUTMAR S.A., której podstawowym zadaniem był handel ekogroszkiem i prowadzenie gospodarki wodno-ściekowej wraz z obsługą oczyszczalni ścieków. Głównym kierunkiem rozwoju była budowa farmy fotowoltaicznej. Jednak w 2020 r. strata netto wyniosła nieco powyżej 603 tys. zł, w 2021 r. strata wyniosła ok. 548 tys. zł, a w 2022 r. ok. 150 tys. zł.
Tylko jedna Spółka, tj. Centrum Medyczne „AMICUS” Sp. z o.o. w latach 2020 – 2022 osiągnęła dodatni wynik finansowy netto. Zyski Spółki były jednak stosunkowo minimalne i wyniosły odpowiednio: 11,7 tys. zł, 62,8 tys. zł, 31,3 tys. zł.
Nieprawidłowości wystąpiły również w przypadku Regionalnego Funduszu Gospodarczego S.A. Przyjęcie przez Zarząd Regionalnego Funduszu Gospodarczego S.A. Strategii na lata 2021 - 2025 nastąpiło dopiero w listopadzie 2021 r. mimo, że poprzednia wieloletnia strategia obowiązywała do 2020 r. Procedurę ofertową dotyczącą nowego opracowania rozpoczęto w styczniu 2021 r. Powstałe opóźnienie w przyjęciu Strategii Spółki wynikało m.in. z przesunięcia terminu jej przekazania z 31 lipca 2021 na 30 września 2021 r., jak również w związku z wniesionymi uwagami przez Radę Nadzorczą Funduszu do tego dokumentu. Co ważne Rada nie podjęła uchwały w sprawie Strategii na lata 2021-2025. Zarząd Spółki podpisał 4 maja 2022 r. umowę na sporządzenie zmodyfikowanej „Strategii Regionalnego Funduszu Gospodarczego S.A. na lata 2021 – 2026”. Pierwotny termin na jej sporządzenie (30 czerwca 2022 r.) był kilkukrotnie przesuwany. Skutkiem powyższego był brak przyjęcia przez Zarząd Funduszu strategii spółki w zaktualizowanej formie.
Zarząd Funduszu, niezgodnie z treścią uchwały w sprawie zmiany przedmiotu działalności, nie rozszerzył zakresu swojej działalności o świadczenie usług rachunkowo-księgowych, do czego był zobligowany.
W związku ze stwierdzonymi w toku kontroli nieprawidłowościami, Najwyższa Izba Kontroli sformułowała następujące wnioski pokontrolne:
- Przyjęcie przez Zarząd i Zgromadzenie Wspólników zmodyfikowanej Strategii Spółki na lata 2021-2026 i jej realizacja.
- Realizacja uchwały Zarządu Regionalnego Funduszu Gospodarczego S.A. poprzez rozszerzenie zakresu działalności o działalność księgową.
W związku z działalnością Spółki Jurajski Agro Fresh Park S.A., nadzorowanej przez Regionalny Fundusz Gospodarczy S.A., Najwyższa Izba Kontroli skierowała zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa niegospodarności.
