DOI: 10.53122/ISSN.0452-5027/2024.1.23
„Kontrola Państwowa” 4/2024
Pełna treść artykułu (plik PDF)
Piotr Dudziak
Na szczycie Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO) w Walii w 2014 r. zatwierdzono dokument Zobowiązanie do inwestycji obronnych. Zgodnie z nim kraje członkowskie powinny przeznaczać co najmniej 2% swojego produktu krajowego brutto (PKB) na obronność. Piąta część tych wydatków ma dotyczyć podstawowego wyposażenia oraz badań i rozwoju. Polska starała się realizować ten cel, gdyż od 2014 r. wydatki na obronność oscylowały wokół progu 2% PKB. Po inwazji Rosji na Ukrainę zwiększono je blisko ponad dwukrotnie, co niestety wiązało się z próbami ominięcia niektórych reguł fiskalnych obowiązujących w Polsce. Celem artykułu jest przedstawienie problematyki omijania reguł fiskalnych, która towarzyszy zwiększaniu wydatków na obronność w Polsce, przez odwołanie się do literatury przedmiotu i metody opisowej. Omawiany okres dotyczy lat 2018–2024, jednak najważniejsze rozważania obejmują 2023 r. i początek 2024 r.
Słowa kluczowe: wydatki na obronność, reguły fiskalne, Fundusz Wsparcia Sił Zbrojnych, deficyt budżetowy, państwowy dług publiczny
ABSTRACT
Increased Expenditure on Defence – Overcoming Fiscal Rules
At the summit of the North Atlantic Treaty Organization (NATO) in Wales in 2014, a document was adopted that obliged the members to allocate at least 2 percent of the state’s gross domestic product (GDP) to defence. A fifth part of this expenditure is to be spent on basic equipment, as well as on research and development. Poland has been attempting to meet this objective, and since 2014 the expenditure on defence has oscillated around the threshold of 2 percent of GDP. After the Russian invasion on Ukraine, the expenditure has increased almost twice which, unfortunately, is related to attempts to omit certain fiscal rules that are in force in Poland. The objective of the article is to present the issue of ignoring fiscal rules that results from increasing the defence expenditure in Poland, through references to the literature on the topic and the descriptive method. The period discussed in the article covers the years 2018 – 2024, however the most important solutions are related to the year 2023 and the beginning of 2024.
Key words: expenditure on defence, fiscal rules, Armed Forces Support Fund, Bank Gospodarstwa Krajowego – BGK, budget deficit, state public debt