Analiza ryzyka w procesie planowania NIK – zastosowanie matrycy oceny tematów kontroli

Matryca oceny tematów kontroli (MOTK, matryca) jest zmodyfikowaną standardową macierzą oceny ryzyka, wykorzystywaną m.in. w badaniach audytowych lub zarządzaniu ryzykiem. Stanowi narzędzie służące zobiektywizowanej i zestandaryzowanej ocenie tematów kontroli, które będą zgłaszane do planów pracy NIK oraz kontroli doraźnych. Celem zastosowania MOTK jest także weryfikacja powiązania tematów kontroli z obowiązującą w NIK strategią działalności. Obecnie priorytetem strategicznym, ujętym w Strategii działalności kontrolnej NIK na lata 2022‒2024 jest „zapewnienie bezpieczeństwa narodowego”. Wskazane narzędzie wykorzystuje standardową macierz oceny ryzyka, uwzględniając kluczowe z punktu widzenia najwyższych organów kontroli (NOK), czynniki które powinny być brane pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o realizacji danej kontroli. Artykuł prezentuje przykłady zarządzania ryzykiem w planowaniu kontroli przez wybrane NOK, traktując je jako wstęp do przedstawienia matrycy, a także podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie badawcze dotyczące możliwości wykorzystania tego narzędzia w procesie planowania i przeprowadza kontroli przez NIK.

ABSTRACT

Risk Analysis in the NIK Planning Process – Application of Audit Topics Assessment Matrix

The audit topics assessment matrix (MOTK, the matrix) is a modified standard audit assessment matrix used, among others, in auditing or risk management. It is a tool for objective and standardised assessment of audit topics proposals for NIK workplans or for ad hoc audits. The objective of using MOTK is also to verify the connection between audit topics and the current NIK strategy. At present, one of the priorities of the NIK strategy for the years 2022–2024 is “ensuring national security”, comprising objectives, namely “Finance and economy”, “People”, “Environment”. The said tool uses the standard risk assessment matrix with consideration to key factors from the perspective of a Supreme Audit Institution (SAI), which should be taken into account when deciding to conduct a given audit. Thus it is an element of risk management in
the area of audit planning. In their article, the authors present examples of risk management in audit planning of several SAIs, approaching them as a sort of introduction to presenting the matrix. The main objective of the article is to discuss the results of audit topics examination with the use of MOTK, and to present selected conclusions made after an analysis of the empirical material obtained. Such analysis is helpful in answering the question on possibilities to use this tool in the NIK planning process and in auditing.

Key words: risk analysis, risk management, audit topics assessment matrix, audit planning process