DOI: 10.53122/ISSN.0452-5027/2023.1.20
„Kontrola Państwowa” 4/2023
Pełna treść artykułu (plik PDF)
Michał Pawella
Celem opracowania jest przedstawienie modelu kontroli wykonania zadań, który będzie polegał na badaniu poszczególnych elementów zdolności operacyjnej. Dokumentami stanowiącymi punkt odniesienia są Program rozwoju Sił Zbrojnych RP, plany pochodne oraz programy operacyjne. Proponowane podejście ma zapewnić kompleksowe badanie projektów realizowanych w dziedzinie obronności w zakresie przygotowania Sił Zbrojnych RP do wykonywania zadań. Obecnie polskie SZ muszą podejmować większą liczbę zadań, przy jednoczesnym wysiłku służącym osiągnięciu pożądanych zdolności operacyjnych oraz utrzymaniu już pozyskanych. Zgodnie z założeniami resortu obrony narodowej w kolejnych latach ma nastąpić znaczne zwiększenie liczebności żołnierzy do 300 tysięcy. Jednocześnie wydatki przeznaczane na finansowanie potrzeb obronnych mają zostać zwiększone w tym roku do 3% produktu krajowego brutto (wobec 2,2% w 2022 roku) i pozostawać na tym poziomie w dalszej perspektywie. Poza wydatkami budżetowymi resort obrony narodowej zwiększył możliwości finansowania wydatków obronnych tworząc Fundusz Wsparcia Sił Zbrojnych, który będzie obsługiwany przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Zgodnie z założeniami Fundusz będzie zasilany m.in. skarbowymi papierami wartościowymi, obligacjami wyemitowanymi przez BGK, objętymi gwarancją Skarbu Państwa oraz wpłatami z zysku Narodowego Banku Polskiego. W ramach Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych tylko w latach 2022–2023 Ministerstwo Obrony Narodowej planuje przeznaczyć dodatkowe 69 miliardów złotych na proces modernizacji technicznej Sił Zbrojnych RP. Biorąc pod uwagę przedstawione powyżej najważniejsze założenia MON oraz wyzwania przed jakimi stoją Siły Zbrojne RP, poszukiwanie optymalnych narzędzi, które mogą być wykorzystane w kontrolach prowadzonych przez NIK w dziedzinie obronności warunkuje skuteczność oraz efektywność Izby jako aktywnego podmiotu odpowiedzialnego za wsparcie procesu usprawniania państwa.
Słowa kluczowe: kontrola wykonania zadań w dziedzinie obronności, model kontroli, badanie zdolności operacyjnej, zdolność operacyjna sił zbrojnych
ABSTRACT
Performance Audit Model in the Defence Area – Examining Operational Capacity of the Polish Armed Forces
The objective of the article is to present the performance audit model concerning the examination of specific elements of operational capacity. The documents referred to include the Programme for Development of the Polish Armed Forces, related plans and operational programmes. The approach suggested in the article aims to ensure a comprehensive examination of projects implemented in the defence sector related to preparing the Polish Armed Forces for performance. Currently, they have to do more tasks and, simultaneously, make an effort to reach the desired operational capacity and to maintain that already available. In accordance with the assumptions of the Ministry of Defence, over the next years the number of soldiers is to increase to 300,000. At the same time, the expenditure on financing defence related needs is to reach 3 percent of the gross domestic product this year (as compared to 2.2 percent in 2022), and it is to stay at this level in the future. Apart from the budgetary expenditure, the Defence Ministry has extended its financial capacity by establishing the Fund for Armed Forces Support (Polish: Fundusz Wsparcia Sił Zbrojnych) to be operated by the National Economy Bank (Polish: Bank Gospodarstwa Krajowego, BGK). In accordance with its objectives, the Fund will be financed with, among others, state treasury securities, bonds issued by BGK and secured by the State Treasury, and payments from the profits of the National Bank of Poland (Polish: Narodowy Bank Polski, NBP). Within the Fund for Armed Forces Support, the Ministry of National Defence is planning to spend additional PLN 69 billion on technical modernisation of the Polish Armed Forces only in the years 2022–2023. Considering the above key assumptions of the Ministry, and the challenges that the Polish Armed Forces are facing, is seems necessary for the Supreme Audit Office to look for optimal tools to apply in its audits of the defence sector, so as to guarantee the effectiveness and efficiency of NIK as an active participant in the process of state improvement.
Key words: performance audit in the area of defence, audit model, examining operational capacity, operational capacity of armed forces