DOI: 10.53122/ISSN.0452-5027/2023.1.12
„Kontrola Państwowa” 2/2023
Pełna treść artykułu (plik PDF)
Agnieszka Kołakowska, Krzysztof Dąbrowski
W ostatnich latach Najwyższa Izba Kontroli wielokrotnie zajmowała się problematyką złej jakości powietrza i działaniami zmierzającymi do jego poprawy. Ostatnie badanie dotyczyło realizacji Programu priorytetowego „Czyste powietrze”. Zostało podjęte przez Izbę z własnej inicjatywy, choć propozycję tematu zgłosiła również sejmowa Komisja do spraw Kontroli Państwowej oraz senacka Komisja Środowiska. Ustalenia NIK wskazują, że sposób wdrażania i obsługa nie gwarantują osiągnięcia zakładanych rezultatów do 2029 r., czyli planowanego terminu zakończenia Programu. Badania skoncentrowano na pięciu obszarach obejmujących: warunki organizacyjno-techniczne, warunki udzielania dofinansowania, działania informacyjno-promocyjne, proces przyznawania dofinansowania oraz wykorzystanie środków i efekty uzyskane w wyniku realizacji programu. Skontrolowano Kancelarię Prezesa Rady Ministrów (działalność Pełnomocnika Prezesa Rady Ministrów ds. programu czyste powietrze), Ministerstwo Klimatu i Środowiska, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, osiem wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej oraz 24 urzędy gmin.
Słowa kluczowe: zanieczyszczenie powietrza, emisja gazów cieplarnianych, Program „Czyste powietrze”, zarządzanie projektami/programami, termomodernizacja, wymiana pieca
ABSTRACT
Priority Programme “Clean Air” – Changes in Management Necessary
The air in Poland is one of the most polluted in the European Union. Its low quality is mostly due to the high levels of particulate matters PM10 and PM2,5 and of benzo(a)pyrene, marked PM10. The main source of pollutants are non-industrial combustion processes, so called low emissions, coming from households. The problem was supposed to be solved with the Priority Programme “Clean Air” developed by the National Fund for Environmental Protection and Water Management. The findings of the audit conducted by NIK indicate that the implementation, management and realisation of the programme do not guarantee that the results foreseen will be met by 2029 though. Among the audited entities there were the Chancellery of the Prime Minister (activity of the Prime Minister Proxy for the Clean Air Programme), the Ministry of Climate and Environment, the National Fund for Environmental Protection and Water Management, eight regional funds for environmental protection and water management, and 24 municipal offices.
Key words: air pollution, emission of greenhouse gases, “Clean Air” Programme, project/programme management, thermo-modernisation, exchange of heating devices