DOI: 10.53122/ISSN.0452-5027/2023.1.10
„Kontrola Państwowa” 2/2023
Pełna treść artykułu (plik PDF)
Joanna Kozak
Obowiązujący w Polsce system edukacji wymaga, aby od pierwszego dnia w szkole nauka niesłyszących uczniów odbywała się w języku polskim, którego nie znają i nie rozumieją. NIK wielokrotnie badała zagadnienia związane z funkcjonowaniem systemu edukacji. Dotychczas nie sprawdzała jednak, czy system ten był dostosowany do specyficznych potrzeb uczniów z niepełnosprawnością słuchu. Izba za główny cel uznała uzyskanie odpowiedzi na pytanie, czy głuchym i niedosłyszącym dzieciom i młodzieży zapewniono dostęp do systemu kształcenia odpowiedniego do ich potrzeb. Czynności kontrolne przeprowadzono w 15 podmiotach, wśród których było dziewięć zespołów szkół specjalnych dla uczniów z niepełnosprawnością słuchu, jeden zespół szkół z oddziałami specjalnymi (w tym dla uczniów z niepełnosprawnością słuchu), cztery szkoły podstawowe z oddziałami integracyjnymi oraz jedna szkoła podstawowa integracyjna. Dodatkowo w 24 jednostkach – specjalnych ośrodkach, zespołach szkół i szkołach, w których uczyły się głuche lub niedosłyszące dzieci i młodzież – NIK przeprowadziła badania ankietowe. Wyniki kontroli pokazały, że państwo nie wywiązuje się ze swoich zobowiązań.
Słowa kluczowe: głusi, słabosłyszący, system edukacji, PJM, SJM, Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych
ABSTRACT
Education of Students with Hearing Disabilities – System Reform Needed
In September 2021, there were 15,000 students with hearing disabilities in Polish schools. The vast majority (86%) of them were partially hearing-impaired persons, while over 2,000 persons were deaf. However, in the contemporary world the access to public services, especially education, should not be limited to such persons, not to mention that they should not be deprived of it at all. General and equal access to education is guaranteed in the Constitution of Poland, and the Convention on the Rights of Persons with Disabilities, which Poland has ratified. It obliges to ensure education without discrimination, and based on equal opportunities, in a way that aims at full development of potential, dignity and self-esteem. The results of the NIK audit have shown that the state does not meet this obligation to deaf students, for whom the sign language is the fist and the main means of communication.
Key words: deaf, partly deaf, education system, PJM, SJM, Convention on the Rights of Persons with Disabilities