- Jesteśmy tutaj, żeby jak najwięcej dowiedzieć się o waszej pracy - przyznała Mária Machová, doradca prezesa Najwyższego Urzędu Kontroli Republiki Słowackiej. - NIK będzie wkrótce obchodziła 100-lecie, a nasza instytucja w przyszłym roku będzie obchodziła 25-lecie. Na podstawie tych dwóch liczb widać, kto ma więcej do powiedzenia -mówiła Mária Machová. Doradca prezesa dodała także, że wizyta była tak wartościowa i bogata w doświadczenia dotyczące wdrażania systemu zapewnienia jakości kontroli, że za jakiś czas polscy kontrolerzy na pewno będą mogli się przekonać, jak dobre „ziarno zasiali”.
Wizyta delegacji Słowackiego NOK
Zaufanie, jakim obywatele obdarzają Najwyższe Organy Kontroli opiera się przede wszystkim na jakości wyników kontroli, podawanych do publicznej wiadomości. Aby móc dostarczać obywatelom raporty najwyższej jakości Najwyższe Organy Kontroli muszą przykładać najwyższą wagę do jakości prowadzonych przez siebie postępowań i procedur kontrolnych.
W NIK od ponad dwóch lat funkcjonuje nowoczesny system zapewnienia jakości kontroli, który już cieszy się uznaniem na forum międzynarodowym. Na wrześniowym posiedzeniu szefów najwyższych organów kontroli Grupy Wyszehradzkiej (10-12 września br.) - na prośbę Słowacji - na specjalnym posiedzeniu Prezes NIK Krzysztof Kwiatkowski szeroko zaprezentował założenia systemu, w ramach którego wprowadzono w Izbie zarządzanie projektowe oraz ocenę jakości kontroli.
Sam system zapewnienia jakości kontroli zbudowano w oparciu o najlepsze międzynarodowe wzory i standardy kontroli państwowej. Wykorzystano przede wszystkim Standardy Kontroli Jakości INTOSAI, czyli Międzynarodowej Organizacji Najwyższych Organów Kontroli na świecie. Prezes NIK Krzysztof Kwiatkowski wielokrotnie podkreślał, że Izba w kształtowaniu własnej metodyki kontroli korzysta z najnowszych międzynarodowych standardów i we współpracy z innymi organizacjami kontrolnymi tworzy nowe standardy, np. dotyczące kontroli systemów informatycznych.
Podczas wizyty studyjnej Mária Machová, doradca prezesa Najwyższego Urzędu Kontroli Republiki Słowackiej z wieloletnim stażem w administracji publicznej chciała jak najbliżej poznać metody pracy Najwyższej Izby Kontroli oraz całą strategię procesu kontroli wdrożoną w Izbie. Podobne oczekiwania miała Ľubica Hajdučková, dyrektor Wydziału Zadań Strategicznych NUK Słowacji, która na co dzień zajmuje się głównie procesem planowania i projektowania kontroli. Z kolei Jaroslav Ivančo, dyrektor Departamentu Strategii NUK zainteresowany był problematyką planowania kontroli oraz postępowaniem kontrolnym, w ramach którego ma miejsce przygotowanie, przeprowadzenie oraz prezentacja wyników kontroli, kończąc na działaniach następczych.
W spotkaniu z delegacją słowacką uczestniczyli, oprócz prezesa NIK Krzysztofa Kwiatkowskiego, trzej eksperci Izby w dziedzinie systemu zapewnienia jakości kontroli: radca Prezesa NIK, były wiceminister i jednocześnie szef zespołu planowania Wojciech Misiąg, radca Prezesa NIK Józef Płoskonka oraz wicedyrektor Departamentu Metodyki Kontroli i Rozwoju Zawodowego NIK Wiesław Karliński. Eksperci NIK zapoznali gości z całym systemem zapewnienia jakości kontroli, jego budową i zabezpieczeniem, stroną formalną i projektową, a także przedstawili materiały metodyczne na ten temat.
Wiele miejsca poświęcono przeglądowi jakości zadania kontrolnego i wyjaśnianiu, w jaki sposób NIK posługuje się narzędziami służącymi do uzyskania jakości poszczególnych etapów procesu kontroli. Konsekwentne utrzymanie wysokiej jakości kontroli jest poważnym wyzwaniem dla wszystkich NOK. Od niej zależy reputacja i wiarygodność instytucji, a także jej zdolność do wypełniania mandatu. Ten wątek szczegółowo omówił Wiesław Karliński, wicedyrektor Departamentu Metodyki Kontroli i Rozwoju Zawodowego, podkreślając, że każdy kontroler jest odpowiedzialny za jakość wykonywanego zadania stosownie do funkcji pełnionej w procesie kontrolnym, w tym za zgodność produktu wynikowego z wymogami jakościowymi.
Prelekcje dotyczyły również opracowanych przez NIK narzędzi do oceny wykonania zadań przez wszystkich uczestników procesu kontrolnego: począwszy od kontrolerów i osób ich nadzorujących, poprzez poszczególne jednostki kontrolne uczestniczące w kontroli, na ocenie całej kontroli kończąc. Oceny te - w ramach systemu zapewnienia jakości - sporządzane przez specjalny zespół, stanowią później obiektywną podstawę dla oceny kontrolerów.
Podczas spotkania opisano także kluczowe dokumenty powstające w procesie kontroli (program, wystąpienia i informacja), które poddane są procesowi weryfikacji, opiniowania i stałemu monitoringowi przez osoby nadzorujące (w tym wiceprezesów, radców Prezesa, wicedyrektorów i dyrektorów NIK), zespoły i departamenty wspomagające. - Wyniki tego procesu są dokumentowane i ewidencjonowane w elektronicznym rejestrze kontroli jakości - wyjaśniali prelegenci, wywołując szereg pytań słowackich urzędników. Dyskusja toczyła się wokół strategii i zarządzania, a na koniec goście podsumowali wizytę: - To było bardzo inspirujące spotkanie dla nas i dla Najwyższego Urzędu Kontroli Republiki Słowackiej.
Polacy i Słowacy regularnie prowadzą wspólne kontrole. Ostatnia dotyczyła funkcjonowania Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery „Karpaty Wschodnie”. Razem prowadzimy także audyt wsparcia ruchu turystycznego z funduszy Unii Europejskiej. Planowane jest przeprowadzenie kolejnej wspólnej kontroli - zarządzania zasobami wodnymi w ośrodkach turystycznych.
W czerwcu b.r. prezes NIK Krzysztof Kwiatkowski spotkał się z szefem Najwyższego Urzędu Kontroli Republiki Słowackiej Karolem Mitrikiem - rozmowy dotyczyły współpracy podczas przygotowań do zbliżającej się wówczas (wrześniowej) konferencji szefów najwyższych organów kontroli Grupy Wyszehradzkiej.
W trakcie wrześniowej konferencji szefowie najwyższych organów kontroli Grupy Wyszehradzkiej oraz Austrii i Słowenii (tzw. grupa V4+2) podpisali tzw. Memorandum Spiskie, którego celem jest podniesienie skuteczności działania krajowych organów kontroli, szczególnie w obszarze dotyczącym wydatkowania środków publicznych. W dokumencie stwierdzono m.in. że wyzwaniem wszystkich instytucji finansowych jest jakość kontroli.
