Symbol wolności

Odkrycie na murach NIK-u symboli PW pochodzących z czasów okupacji było czymś wyjątkowym. Podobnych znaków zachowało się w stolicy zaledwie kilka. Są jeszcze te, które z ul. Polnej przeniesiono przed Liceum Batorego. Z kolei kotwica na pomniku Lotnika jest współczesną repliką znaku, który podczas okupacji namalował Jan Bytnar „Rudy”.

Pilotowana przez AK akcja małego sabotażu - w ramach której malowano podczas okupacji znaki PW - była szczególnie intensywna właśnie na Ochocie i Mokotowie. Malowali je głównie harcerze z grupy "Wawer", którzy za cel stawiali sobie walkę z niemiecką propagandą i podtrzymanie Polaków na duchu.

Latem 1943 roku 15-letnia wówczas Margaret Korsak zaryzykowała wraz z koleżanką życie, by poprawić niedokończoną kotwicę na murach Filtrów. To zaledwie 300 metrów od dzisiejszej siedziby NIK. Symbol, który oznaczał, że miasto nigdy się nie poddało, nie mógł pozostać niedokończony.

Opowieść Margaret Korsak o akcji malowania kotwicy na murach Filtrów

Opowieść Margaret Korsak o akcji malowania znaku Polski Walczącej na murach Filtrów

Transkrypcja wideo

- Nie było łatwo - wspomina bohaterka. Brakowało pędzla i farby. Dziewczyny postanowiły zrobić ją z mąki, wody i barwnika do wełny, używanego przez mamę Margaret. Za pędzel malarski posłużył pędzel do golenia. Cała akcja była przemyślana i zaplanowana. Dziewczyny wykonały ją w niedzielę. Rozpierała je potem duma, nie czuły strachu. - Chyba nie zdawałyśmy sobie sprawy, co nam groziło - wspomina dziś Margaret Korsak. - Głupia sprawa, ale za coś takiego można było wtedy po prostu zginąć.

Malowanie kotwic było aktem odwagi. Wykonywano je na budynkach, które Niemcy mieli pod swoim nadzorem lub nawet takich, w których mieściły się ich kwatery. Tak było w przypadku obecnej siedziby NIK. Podczas okupacji w budynku mieścił się Urząd Gubernatora Dystryktu Warszawskiego. - Kotwice powstały więc pod nosem Niemców. Według konserwatorów wszystkie trzy malowane były pod dużą presją. Na jednym z rysunków można wręcz odczytać historię akcji. Prawdopodobnie najpierw powstała mała, niepełna kotwica. - Ktoś musiał spłoszyć harcerzy. Ci jednak wrócili, by obok namalować pełny, w dodatku dużo większy znak Polski Walczącej. - Kto to zrobił? Czy udało mu się uciec? Czy żyje? - zastanawia się dziś Margaret Korsak.

Bohaterom, których znamy z imienia i nazwiska, i tym, którzy pozostają bezimienni, kierownictwo Najwyższej Izby Kontroli oddało cześć, składając kwiaty i zapalając znicz pod symbolami PW na murach NIK.

Informacje o artykule

Udostępniający:
Najwyższa Izba Kontroli
Data utworzenia:
30 lipca 2015 14:56
Data publikacji:
31 lipca 2015 09:00
Wprowadził/a:
Daniel Michalecki
Data ostatniej zmiany:
18 sierpnia 2015 14:33
Ostatnio zmieniał/a:
Daniel Michalecki

Przeczytaj treść ponownie