Prezes NIK Marian Banaś, na posiedzeniu plenarnym Sejmu, przedstawił posłankom i posłom Sprawozdanie z działalności NIK w 2019 roku.
Wypowiedź Prezesa NIK Mariana Banasie w Sejmie
Transkrypcja wideo w treści dokumentu
Szanowna Pani Marszałek, Wysoka Izbo, Szanowni Posłowie i Posłanki,
Wypełniając konstytucyjny i ustawowy obowiązek przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej Sprawozdanie z działalności Najwyższej Izby Kontroli w 2019 roku.
Sprawozdanie zostało zatwierdzone przez Kolegium Najwyższej Izby Kontroli 1 lipca 2020 roku.
Misją Najwyższej Izby Kontroli jest niezależna, profesjonalna kontrola zadań publicznych w interesie obywateli i państwa. Będziemy starali się wzmacniać potencjał kontrolny NIK m.in. dzięki realizacji nowo przyjętej - pierwszej od 18 lat - Strategii Najwyższej Izby Kontroli na lata 2021-2024.
Jako naczelny organ kontroli państwowej będziemy opierać się na wartościach i zasadach, którym pozostajemy wierni - od ponad stu lat. Mając świadomość tradycji - dążymy do nowoczesności.
fot. Kancelaria Sejmu/Łukasz Błasikiewicz
Najwyższa Izba Kontroli dba o zgodne z prawem, gospodarne, celowe wykorzystywanie i rzetelne rozliczanie środków publicznych.
W okresie sprawozdawczym działalność kontrolna NIK koncentrowała się głównie na zagadnieniach mających wpływ na:
- stabilność finansów publicznych,
- sprawne funkcjonowanie państwa,
- jego bezpieczeństwo i jakość życia obywateli.
Wysoka Izbo,
Najwyższa Izba Kontroli w 2019 roku przeprowadziła łącznie 2166 kontroli jednostkowych w 1740 podmiotach.
Przedstawiliśmy Sejmowi 102 informacje o wynikach kontroli planowych i 99 informacji o wynikach kontroli wykonania budżetu państwa w 2018 roku.
Przeprowadziliśmy również badania w 93 tematach kontroli doraźnych.
NIK, realizując ustawowe zadania, przekazała Sejmowi:
- Analizę wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej
- Opinię w przedmiocie absolutorium dla Rady Ministrów
- Sprawozdanie z działalności NIK w 2018 roku.
Najwyższa Izba Kontroli uwzględnia sugestie tematów kontroli składane przez organy Sejmu RP.
Do Planu pracy NIK na 2020 rok 17 komisji sejmowych zgłosiło 98 sugestii tematów kontroli.
Sejmowa Komisja do Spraw Kontroli Państwowej zarekomendowała do realizacji 53 tematy kontroli.
18 tematów włączonych zostało do planu pracy - pozostałe były już wcześniej realizowane przez NIK, bądź przeprowadzono je w formule kontroli doraźnych.
W 2019 r. do Najwyższej Izby Kontroli wpłynęło 5175 skarg, wniosków oraz wniosków o przeprowadzenie kontroli, które połączono w 3463 sprawy.
Wnioski parlamentarzystów stanowiły niemal 2 proc. ogółu skarg i wniosków nadesłanych do NIK.
Wszystkie skargi NIK poddała analizie. Wyniki analizy skarg napływających do NIK są jednym ze źródeł tematów podejmowanych kontroli doraźnych, które stanowią szybką reakcję na zgłaszane problemy.
Wysoka Izbo,
Najwyższa Izba Kontroli przeprowadziła szereg kontroli dotyczących m.in. funkcjonowania systemu podatkowego i instytucji finansowych oraz funkcjonowania instytucji gospodarki budżetowej.
NIK skontrolowała między innymi: nadzór nad poborem podatku VAT, agresywną optymalizację podatkową, wykorzystanie Jednolitego Pliku Kontrolnego w postępowaniach i kontrolach podatkowych czy stan organizacji Krajowej Administracji Skarbowej.
W przypadku kontroli dotyczącej KAS, z uwagi na fakt sprawowania przeze mnie uprzednio funkcji Ministra Finansów i Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, w celu zachowania obiektywizmu tej kontroli, wyłączyłem się z nadzoru nad nią, a swoje uprawnienia dotyczące procesu akceptacji wystąpień pokontrolnych i zatwierdzania informacji o wynikach tej kontroli, przekazałem moim zastępcom.
Ponadto, w 2019 roku skontrolowaliśmy również nadzór właścicielski nad Skarbem Państwa oraz odprawy dla kadry kierowniczej w strategicznych spółkach.
Istotna była też kontrola działalności organów, instytucji państwowych, podmiotów organizujących rynek finansowy wobec GetBack SA, podmiotów oferujących jej papiery wartościowe oraz ją audytujących.
W działalności kontrolnej NIK pojawiła się ocena działań administracji rządowej w dziedzinie bezpieczeństwa energetycznego kraju.
Ważnym obszarem badań był też transport. Sprawdziliśmy m.in. przygotowanie do prowadzenia elektronicznego poboru opłat drogowych oraz zapewnienie należytego stanu technicznego dróg krajowych.
NIK zwracała uwagę na aspekty bezpieczeństwa państwa i jego obywateli. Skontrolowaliśmy m.in.: realizację prac rozwojowych na rzecz resortu obrony narodowej, funkcjonowanie Polskiej Grupy Zbrojeniowej i spółek zależnych, realizację Programu modernizacji służb mundurowych.
W zainteresowaniu NIK były także działania związane z zaspokajaniem potrzeb zdrowotnych, czy rozwiązywaniem problemów społecznych.
NIK zbadała między innymi: dostępność lecznictwa psychiatrycznego dla dzieci i młodzieży, profilaktykę uzależnień, bezpieczeństwo pacjentów przy stosowaniu antybiotyków.
W obszarach praca, rodzina i zabezpieczenie społeczne, skontrolowaliśmy na przykład ważne programy społeczne: bezpłatne leki dla seniorów 75+, „Rodzina 500 plus" czy zapewnienie opieki paliatywnej i hospicyjnej.
Najwyższa Izba Kontroli kierowała swoją uwagę również na ochronę środowiska. Badaliśmy ochronę przyrody i gospodarkę leśną w Puszczy Białowieskiej oraz przeciwdziałanie zagrożeniom wynikającym z zalegania materiałów niebezpiecznych na dnie Morza Bałtyckiego.
Edukacja, kultura i dziedzictwo narodowe mają kluczową rolę dla funkcjonowania we współczesnym świecie. NIK podjęła m.in. kontrole: zmian w systemie oświaty i realizacji Programu Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej czy ochrony materialnego dziedzictwa kulturowego mniejszości narodowych.
Badane były również zagadnienia promocji kultury polskiej za granicą oraz promocji turystycznej Polski.
Wysoka Izbo,
W 2019 r. Najwyższa Izba Kontroli sformułowała prawie 4 tysiące wniosków pokontrolnych.
Sformułowaliśmy 77 wniosków de lege ferenda.
Złożyliśmy do organów ścigania 61 zawiadomień o możliwości popełnienia przestępstw lub wykroczeń.
Sformułowaliśmy 45 zawiadomień do rzeczników dyscypliny finansów publicznych o podejrzeniu naruszenia dyscypliny finansów publicznych.
Wymiernym efektem naszej pracy są finansowe rezultaty kontroli. W 2019 roku:
- finansowe skutki nieprawidłowości stwierdzone przez NIK to ponad 12 mld złotych.
- finansowe skutki nieprawidłowości na szkodę budżetu Unii Europejskiej to ponad 4,5 mln zł.
- Korzyści finansowe zaewidencjonowane w wyniku działań kontrolnych NIK wyniosły ogółem ponad 17,3 mln zł.
Jak już zaznaczyłem wcześniej.
- W imieniu własnym i kontrolerów NIK wyrażam przekonanie, że nasz wysiłek realnie przyczynia się do usprawniania polskiego państwa. Dziękuję z tego miejsca za pracę, kontrolerom i pracownikom NIK.
Chciałem również podziękować Paniom Posłankom i Panom Posłom!
Pragnę podkreślić, że przedmiotowe Sprawozdanie opiniowane było przez 24 komisje sejmowe, które pozytywnie oceniły realizację zadań NIK za 2019 r. W kilku przypadkach także dziękowano szczególnie departamentom NIK.
Z tego też miejsca chciałbym bardzo serdecznie podziękować parlamentarzystkom i parlamentarzystom za obiektywną ocenę profesjonalizmu wszystkich kontrolerów i pracowników administracji NIK.
Jesteśmy bardzo wdzięczni za te dobre opinie parlamentarzystów na temat NIK.
Wysoka Izbo,
Chciałbym jednocześnie podkreślić, że oceniając w dniu dzisiejszym przedmiotowe Sprawozdanie oceniacie Państwo ciężką i odpowiedzialną pracę pracowników NIK, którzy na co dzień dokładają starań, aby realizować misję NIK.
Są to ludzie oddani tej instytucji, służbie publicznej i kontroli państwowej.
Dziękuję za uwagę!
