Tegoroczne posiedzenie szefów najwyższych organów kontroli państw Unii Europejskiej oraz Europejskiego Trybunału Obrachunkowego, czyli tzw. Komitetu Kontaktowego, poświęcone było przede wszystkim polityce energetycznej i klimatycznej Unii Europejskiej. Prezes NIK przedstawił w Bratysławie najważniejsze wnioski z kontroli dotyczących funkcjonowania rynku energii w naszym kraju.
Spotkanie Komitetu Kontaktowego
Polska stoi przed koniecznością zmniejszenia emisji gazów pochodzących ze spalania węgla zgodnie z wymogami pakietu energetycznego UE. Równie konieczne jest jednak zapewnienie zdolności wytwórczych w energetyce, aby zostały zaspokojone potrzeby gospodarki kraju. To duże wyzwanie. W tej sytuacji jednym z najistotniejszych problemów pozostaje brak aktualnej długofalowej Polityki energetycznej Polski. Celem tego dokumentu powinno być określenie warunków dla stałego i zrównoważonego rozwoju gospodarki narodowej, zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego oraz zaspokojenie potrzeb przedsiębiorstw i gospodarstw domowych. Brak takiej polityki tworzy sytuację niepewności dla podmiotów wytwarzających energię elektryczną przy podejmowaniu strategicznych decyzji inwestycyjnych, które mają wieloletnie konsekwencje dla gospodarki.
Z analizy NIK wynika, że podstawą problemów z wykreowaniem spójnej polityki energetycznej jest znaczny i nieskoordynowany wpływ kilkunastu instytucji krajowych. Do rozproszenia decyzji w kraju dochodzi niepewność co do nowych celów UE. Dlatego NIK zaproponowała powołanie w Polsce ośrodka analitycznego, który dostarczałby niezależnych analiz propozycji powstających w Komisji Europejskiej. Ośrodek taki mógłby również dokonywać kompleksowych profesjonalnych symulacji w zakresie możliwych wariantów polityki energetycznej.
Istotnym problemem w Polsce jest przesądzenie, jakie kierunki rozwoju energetyki będą preferowane. Obecnie ponad 80 proc. energii jest produkowane w oparciu o elektrownie węglowe. Największe polskie spółki energetyczne podejmują także decyzje dotyczące budowy odnawialnych źródeł energii (OZE). Nie wiadomo jednak jaka będzie skuteczność przyjętych mechanizmów wsparcia dla OZE. Dlatego NIK planuje w przyszłym roku przeprowadzenie kontroli obejmującej kompleksowo system wsparcia dla rozwoju tych form pozyskiwania energii.
Także inni szefowie najwyższych organów kontroli poświęcili swoje wystąpienia zagadnieniom związanym z polityką energetyczną swoich państw i Unii Europejskiej. W drugiej części obrad Prezes NIK Krzysztof Kwiatkowski przedstawił sprawozdanie z działalności Izby na rzecz organów kontroli państw stowarzyszonych z Unią Europejską: Ukrainą, Mołdawią i Gruzją. Najwyższa Izba Kontroli w oparciu o upoważnienie całego Komitetu Kontaktowego prowadzi cały szereg działań na rzecz tych urzędów, m.in. prowadząc specjalne szkolenia i programy pomocowe dla tych instytucji. NIK nawiązała też ścisłą współpracę z Dyrekcją Generalną Komisji Europejskiej do spraw rozszerzenia, uzyskując pełne wsparcie dla działań wspierających wprowadzanie standardów działania organów kontroli państw członkowskich Unii Europejskiej w urzędach kontroli tych państw. Efektem działań polskiej NIK jest także bliższa współpraca tych instytucji z Komitetem Kontaktowym. Najwyższa Izba Kontroli otrzymała upoważnienie do kontynuacji tych działań w przyszłości. - To co udało się zrobić dla tych organów kontroli to dobry prognostyk dla Ukrainy, Mołdawii i Gruzji na bliższą współpracę z Unią Europejską, a w przyszłości miejmy nadzieję na członkostwo we wspólnocie europejskiej - powiedział prezes NIK, Krzysztof Kwiatkowski.
