Najwyższa Izba Kontroli to działający na zasadach kolegialności najwyższy organ kontroli Rzeczypospolitej Polskiej. Stoi na straży prawidłowego dysponowania pieniędzmi publicznymi oraz przejrzystości funkcjonowania podmiotów władzy. Jej umocowanie i szczególna pozycja ustrojowa wynikają wprost z Konstytucji RP oraz Ustawy z dnia 23 grudnia 1994 roku o Najwyższej Izbie Kontroli.
W dniu 11.09.2023r. Prezes NIK Marian Banaś wystosował listy do dwóch międzynarodowych instytucji – Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz INTOSAI. Zwraca w nich uwagę na istotne problemy, z którymi w ostatnim czasie mierzy się Izba. Podkreśla, że ich charakter może generować uzasadnione obawy o to, czy władza szanuje niezależność tego organu. Wynika to z faktu, iż Marszałek Sejmu RP Elżbieta Witek swoim zaniechaniem w istotny sposób utrudnia funkcjonowanie Kolegium NIK, w którego skład wchodzą: Prezes NIK jako przewodniczący, wiceprezesi i dyrektor generalny oraz 14 członków Kolegium. Właśnie tych 14 członków ma obowiązek powołać marszałek Elżbieta Witek, a mimo stosownych wniosków Prezesa NIK, wstrzymuje się z wykonaniem tych czynności, tym samym wpływając destrukcyjnie na sytuację wewnątrz Izby.
Powyższe stawia pod znakiem zapytania intencje najważniejszych przedstawicieli obozu rządowego na czele z Prezesem Rady Ministrów oraz Marszałkiem Sejmu RP, którzy powinni współpracować z innymi podmiotami w celu zapewnienia Obywatelom najwyższej jakości działania państwa. Polki i Polacy mają prawo wiedzieć, w jaki sposób wydatkowane są środki publiczne i jakie są efekty kontroli tych środków. Z chwilą, gdy osoba kierująca pracami izby niższej parlamentu uchyla się od tych wynikających z kluczowych aktów prawnych obowiązków, Prezes NIK podjął decyzję o przekazaniu tej informacji organizacjom międzynarodowym. Uruchomił procedury zawarte w Deklaracji z Limy, w oparciu o którą podejmowane są działania zapobiegające niszczeniu niezależności organów kontrolnych.
Będziemy informowali o międzynarodowej reakcji na pisma wystosowane przez prezesa Mariana Banasia.
