W aktualnej strukturze dokumentów INTOSAI, Deklaracja z Limy jest umieszczona pod nazwą ISSAI 1 - czyli dokumentem podstawowym, pierwszego, najwyższego poziomu. W proponowanej nowej strukturze dokumentów, będzie nadal umiejscowiony bardzo wysoko - jako INTOSAI-P 1. Dokumenty zgrupowane pod nazwą INTOSAI-P (P pochodzi od angielskiego słowa principles czyli zasady) będą dotyczyły podstawowych zasad określających rolę i funkcjonowanie NOK. Ich celem jest informowanie rządów i parlamentów oraz opinii publicznej o podstawach funkcjonowania najwyższych organów kontroli (NOK). Mogą też służyć jako punkt odniesienia przy określaniu krajowych mandatów NOK.
Deklaracja z Limy została uchwalona przez IX Kongres INTOSAI w 1977 roku. Określa następujące podstawowe zasady kontroli publicznej: cele i rodzaje kontroli, niezależność NOK i jej pracowników, relacje z parlamentem, rządem i administracją publiczną, uprawnienia NOK, metody kontroli, wymogi wobec pracowników NOK oraz wymianę doświadczeń, oraz publikowanie sprawozdań (raportów) z kontroli.
Deklaracja zawiera listę celów i kwestii odnoszących się do kontroli publicznej, wyraźnie podkreślając wagę niezależności NOK. Filary, na których opiera się Deklaracja z Limy to rządy prawa oraz demokracja. Zasady zawarte w dokumencie są ponadczasowe i nie przestają być aktualne mimo upływu 40 lat od chwili ich sformułowania.
Waga stosowania zasad określonych w Deklaracji z Limy, oraz zapisów innego istotnego dokumentu INTOSAI - Deklaracji z Meksyku w sprawie niezależności najwyższych organów kontroli (ISSAI 10), została podkreślona w rezolucji Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych nr 69/228 z dn. 19 grudnia 2014 roku Promowanie i rozwój wydajności, rozliczalności, skuteczności i przejrzystości administracji publicznej poprzez umocnienie najwyższych organów kontroli. Rezolucja ta pogłębiła zapisy wcześniejszej rezolucji nr A66/209[1], przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w dn. 22 grudnia 2011 roku. Obie rezolucje zostały uchwalone z inicjatywy Sekretariatu Generalnego INTOSAI i dzięki zaangażowaniu członków INTOSAI, a ich intencją jest zachęcanie państw członkowskich ONZ do stosowania, zgodnie z krajowymi strukturami instytucjonalnymi, zasad określonych w Deklaracjach INTOSAI z Limy i Meksyku, oraz do intensyfikacji współpracy z INTOSAI.
Jako Przewodniczący Podkomisji INTOSAI ds. Standardów Kontroli Wewnętrznej, która jest jedną z najstarszych struktur INTOSAI, Prezes NIK został zaproszony do wygłoszenia przemówienia na temat: Uczciwość i kontrola wewnętrzna w instytucjach publicznych w ramach forum poświęconego roli systemu kontroli wewnętrznej. Przemówienie zawierało odniesienia do różnych metodyk opisu i wdrażania systemu kontroli zarządczej, postrzeganej z perspektywy promowania idei dobrego zarządzania (good governance) oraz wagę kontroli zarządczej dla realizacji celów organizacji.
W uroczystościach rocznicowych wzięli udział, oprócz najważniejszych przedstawicieli INTOSAI i delegacji z NOK członkowskich organizacji, także urzędnicy publiczni, przedstawiciele środowisk naukowych, sektora prywatnego i społeczeństwa obywatelskiego.
[1] Rezolucja A 66/209: Promowanie wydajności, rozliczalności, skuteczności i przejrzystości administracji publicznej poprzez umocnienie najwyższych organów kontroli.
Deklaracja z Limy w sprawie zasad kontroli finansów publicznych
(...)
Część 1: Cel kontroli. Instytucja kontroli jest nieodłączną częścią zarządzania finansami publicznymi. Kontrola nie jest celem w samym sobie, ale stanowi niezbędną część systemu regulacji prawnych, którego celem jest ujawnianie odstępstw od przyjętych norm, jak równie przypadków naruszania zasad legalności, wydajności, skuteczności i oszczędności w zarządzaniu finansami na takim etapie, aby możliwe było podjęcie w poszczególnych sprawach działań korygujących, pociągnięcie winnych do odpowiedzialności, uzyskanie odszkodowania lub podjęcie kroków zapobiegawczych lub przynajmniej utrudniających występowanie takich naruszeń.
(...)
