Prezes NIK Marian Banaś spotkał się z Ambasadorem USA w Polsce Markiem Brzezinskim. Tematem rozmów były wzorowe stosunki dyplomatyczne pomiędzy Rzeczpospolitą Polską i Stanami Zjednoczonymi Ameryki, praworządność, demokracja oraz niezależna kontrola finansowa służąca rozliczalności budżetowej.
Prezes NIK omówił rolę Najwyższej Izby Kontroli w procesie stanowienia praworządności i obiektywnej kontroli wolnej od wpływów władzy wykonawczej. NIK została powołana dekretem Marszałka Józefa Piłsudskiego już trzy miesiące po odzyskaniu przez Polskę niepodległości i od tamtej pory NIK stoi na straży rzetelnego wydatkowania środków publicznych w Polsce. Prezes NIK podziękował Ambasadorowi USA w Polsce za wsparcie i pomoc, jaką otrzymała Polska w latach 90. Przypomniał o walce o niezależną i wolną Polskę, jaką stoczyli Polacy w drodze do niezależności – Marian Banaś w latach 1981-1983 odbywał karę pozbawienia wolności za działalność w „Solidarności". W świetle obecnych zagrożeń na wschodniej granicy RP tym bardziej ważna jest dbałość o wartości demokracji, praworządności i wolności.
NIK współpracuje ze swoim amerykańskim odpowiednikiem Urzędem Rozliczalności Rządu USA od wielu lat. Planowane spotkanie dwustronne w Polsce na szczeblu szefów obydwu urzędów odbędzie się jeszcze w tym roku.
Prezes NIK Marian Banaś, przekazał Ambasadorowi Brzezinskiemu informacje na temat zagrożeń niezależności, jakie napotykają obecnie kontrolerzy Najwyższej Izby Kontroli. Omówiono procedurę mechanizmu SIRAM uruchomioną na prośbę Prezesa NIK przez IDI – Inicjatywę na rzecz rozwoju w Międzynarodowej Organizacji Najwyższych Organów Kontroli INTOSAI. Mechanizm Szybkiego orzecznictwa na rzecz niezależności najwyższego organu kontroli (ang. SAI Independence Rapid Advocacy Mechanism) ma służyć opisowi systemowych ograniczeń niezależności Najwyższej Izby Kontroli przez niezależny, międzynarodowy zespół ekspertów. Wyniki raportu zaprezentowane zostaną w lutym 2023 r.
