Przebywający z wizytą w Bratysławie Prezes NIK Marian Banaś podpisał z szefem Najwyższego Urzędu Kontroli Republiki Słowackiej Karolem Mitrikiem, porozumienie o współpracy. Oba urzędy od lat wspólnie przeprowadzają międzynarodowe kontrole. Do tej pory zrealizowano ponad 40 projektów tego typu - bieżące dotyczą transgranicznego przemieszczania odpadów niebezpiecznych i ochrony ludności przed chorobami zakaźnymi. W trakcie wizyty omówiono kwestie związane z przeglądem partnerskim w NOK Słowacji oraz wyzwania, jakie stoją przed najwyższymi organami kontroli krajów Grupy Wyszehradzkiej. Spotkanie miało na celu dalsze wzmacnianie współpracy, która przyczynia się do rozwoju instytucjonalnego NIK.
Wizyta Prezesa NIK Mariana Banasia rozpoczęła się od złożenia kwiatów, wspólnie z Prezesem NOK Słowacji Karolem Mitrikiem, pod pomnikiem upamiętniającym dramatyczne wydarzenia tzw. manifestacji świeczkowej. W Wielki Piątek 1988 roku, w centrum Bratysławy, przedstawiciele wspólnot katolickich zorganizowali modlitewną manifestację w obronie wolności religijnej. Uczestniczyło w niej kilka tysięcy osób niosących zapalone świece. Pokojowy marsz został brutalnie spacyfikowany przez służby bezpieczeństwa. „Świeczkowa manifestacja” była jednym z największych obywatelskich wystąpień przeciw komunistycznej władzy w Czechosłowacji - uznano ją za zwiastun aksamitnej rewolucji.
Złożenie kwiatów przed pomnikiem upamiętniającym „manifestację świeczkową” z 1988 roku. Prezes NIK Marian Banaś i szef Najwyższego Urzędu Kontroli Republiki Słowackiej Karol Mitrik
Głównym celem wizyty Prezesa NIK na Słowacji było odnowienie umowy o współpracy z wieloletnim partnerem NIK. Pierwsze porozumienie tego typu podpisano w 1998 r. w Jaworzynie Tatrzańskiej, a odnowiono je w 2014 r. w Rzeszowie. Dzięki właśnie podpisanej umowie dalsza współpraca będzie wzmacniana, a korzyści z niej płynące pomogą w rozwoju kontroli państwowej i rozwoju instytucjonalnym NIK.
Dużo miejsca we wspólnych rozmowach Prezesi Marian Banaś i Karol Mitrik poświęcili tematyce przeglądu partnerskiego. NIK bierze udział razem z NOK USA, Finlandii i Węgier w Międzynarodowym Przeglądzie Partnerskim Najwyższego Organu Kontroli Republiki Słowackiej, który został zorganizowany na jego prośbę i jest finansowany ze środków Unii Europejskiej. Przegląd w NOK Słowacji ma na celu ocenę wewnętrznych sposobów działania, procedur i regulacji stosowanych przez NOK w wybranych obszarach. NIK zajmuje się w tym projekcie oceną ram instytucjonalnych planowania strategicznego i rocznego oraz wdrożeniem rocznych procesów planowania w NOK Słowacji. W związku z pandemią koronawirusa zmieniono tryb i harmonogram prac, jednak nie wpłynie to na termin zakończenia przeglądu, który planowany jest na marzec 2021 r.
Istotnym tematem spotkania były także ustalenia kontroli trójstronnej dotyczącej transgranicznego przemieszczania odpadów niebezpiecznych. Oprócz NIK i NOK Słowacji w kontroli uczestniczy także Izba Obrachunkowa Ukrainy. Każda ze stron przygotuje krajową informację o wynikach kontroli, które stanowić będą podstawę do sporządzenia wspólnego raportu. Wstępne ustalenia kontrolne strony słowackiej i polskiej są podobne, i wskazują w szczególności na: niewystarczający nadzór nad przemieszczaniem odpadów do/z Ukrainy, brak dokładnej, fizycznej kontroli transportów odpadów na granicy z Ukrainą oraz niewystarczające wyposażenie przejść granicznych w sprzęt umożliwiający stwierdzenie zgodności ilościowej i rodzajowej przemieszczanych odpadów z dokumentami przewozowymi.
Kolejna kontrola, którą obecnie NIK i NOK Słowacji realizują, dotyczy ochrony ludności przed chorobami zakaźnymi - NIK jako pierwsza w Europie rozpoczęła kontrolę gotowości organów państwa do działania w obliczu realnego zagrożenia epidemią.
Doświadczeniami zebranymi w trakcie tej kontroli NIK będzie się dzielić z międzynarodowym zespołem, w którego skład wchodzą, poza NIK i NOK Słowacji, NOK Czech, Białorusi i Węgier. Kontrola rozpocznie się 1 października 2020 r. i potrwa do połowy marca 2021 r.
W trakcie spotkania w Bratysławie Prezes NIK Marian Banaś i Prezes NOK Słowacji Karol Mitrik omówili również wyzwania, jakie stoją przed NOK krajów Grupy Wyszehradzkiej oraz Austrii i Słowenii, tzw. Grupy V4+2. Rozmowy ze słowackim partnerem dotyczyły nowoczesnego podejścia do kontroli, zwłaszcza w trybie pracy zdalnej, oraz długookresowego planowania strategicznego. Prezesi przedyskutowali także możliwości zapraszania do pracy grupy V4+2 najwyższych organów kontroli krajów Trójmorza, do której należą również Bułgaria, Chorwacja, Estonia, Litwa, Łotwa, Rumunia.
Prezes NIK Marian Banaś poproszony został o wpis do księgi pamiątkowej najwyższego Urzędu Kontroli Republiki Słowackiej.
