To szczególny czas dla Kosowa, bo KNAO, czyli kosowski najwyższy organ kontroli, już niebawem, w styczniu 2020 roku stanie się pełnoprawnym członkiem INTOSAI, m.in. dzięki rekomendacji NIK. Polska wiedziała, dlaczego rekomenduje kosowskich kolegów do tej organizacji - w latach 2017-2018 NIK realizowała projekt współpracy bliźniaczej, mającej pomóc temu względnie młodemu NOK-owi dostosować swoje zasady i praktykę działania do standardów międzynarodowych.
Współpraca przebiegała intensywnie, z udziałem wielu ekspertów NIK, co zaowocowało osiągnięciem w prawidłowy sposób wszystkich zamierzonych rezultatów. Potwierdził to obowiązkowy audyt.
fot. Saranda Husaj Baraliu
Wizyta delegacji NIK w Prisztinie służyła omówieniu podstawowych komponentów nowego etapu współpracy. 29 sierpnia 2019 r. wystartował bowiem drugi projekt współpracy bliźniaczej naszych NOK-ów - Najwyższa Izba Kontroli ponownie została wybrana przez Komisję Europejską do realizacji tego zadania. Stało się to zresztą zgodnie z życzeniem KNAO, przedstawionym w maju 2018 r. w Prisztinie podczas spotkania wieńczącego poprzedni etap współpracy. - Bardzo cieszymy się z tego projektu, z tego, że po jednym zakończonym sukcesem projekcie polska Najwyższa Izba Kontroli zdecydowała się na wsparcie dla Kosowa poprzez realizację pełnowymiarowego twinningu mającego na celu ogólne wzmocnienie KNAO - powiedziała Helen Franke z Biura Unii Europejskiej w Kosowie.
Szlachetne i słuszne cele, jakie przyświecają najwyższym organom kontroli, to jedno, a faktyczna efektywność ich działania to drugie. Stąd wśród komponentów nowego projektu twinnigowego znalazły się zagadnienia związane z komunikacją i udoskonalaniem potencjału KNAO. - To od nas również w dużej części zależy to, czy obywatele będę to państwo szanować i z nim się identyfikować, a także mu ufać - podkreślił w swoim wystąpieniu Marian Banaś, dodając: - Najwyższy Organ Kontroli w każdym państwie powinien być rzetelnym recenzentem działań organów władzy publicznej. Jego raporty natomiast - pewnym i obiektywnym źródłem wiedzy o tym, jak wydatkowane są środki budżetu państwa - wspólny majątek jego obywateli czy to Kosowian, czy Polaków.
fot. Saranda Husaj Baraliu
Komunikacja to przede wszystkim kanały i sposoby, z jakich NOK może korzystać, by przekazywać interesariuszom (przede wszystkim społeczeństwu i parlamentowi Kosowa) jak najbardziej wiarygodny obraz tego, co wyłania się podczas kontroli. Problematyka ta ma szczególne znaczenie dziś, gdy przestrzeń komunikacyjna jest przeładowana jak nigdy dotąd, w dużej mierze także informacjami zbędnymi bądź fake-newsami. Czytelny i zgodny z rzeczywistością obraz działania państwa musi być tym łatwiej dostępny tym, którzy stanowią podmiot istnienia tego państwa, a więc społeczeństwu. Istotna jest też prawidłowa koordynacja współpracy między NOK a odpowiednimi organami i komisjami parlamentu oraz organizacjami pozarządowymi.
Potencjał Narodowego Urzędu Kontroli Kosowa to przede wszystkim zdolność do efektywnego formułowania i monitorowania realizacji zaleceń pokontrolnych, by nie tworzyć wrażenia, że funkcjonowanie NOK jest czysto fasadowe. Wynika z tego konieczność udoskonalenia metodologii formułowania tych zaleceń oraz zwiększania umiejętności liderów zespołów audytowych, badających przebieg wdrażania zaleceń pokontrolnych.
Projekt obejmuje także podnoszenie poziomu teoretycznego i praktycznego pracowników KNAO poprzez ulepszenie odpowiednich podręczników kontroli i innych dokumentów roboczych oraz wdrażanie kolejnych szkoleń.
Obecny projekt ma potrwać do lutego 2021 roku.
