Sposób opieki nad zdrowiem dzieci i młodzieży przekłada się na kondycję zdrowotną przyszłego społeczeństwa. Przeprowadzona w latach 90-tych ubiegłego wieku reforma ochrony zdrowia spowodowała w praktyce niekorzystne zmiany systemu medycyny szkolnej i w konsekwencji poważne zakłócenia w opiece profilaktyczno-leczniczej nad populacją w wieku 6-19 lat. Niektóre skutki tego stanu NIK pokazała np. w kontroli o dostępności i finansowaniu opieki stomatologicznej ze środków publicznych.
Warto również przypomnieć, że w nowym systemie wyraźnie większy zakres odpowiedzialności za zdrowie dzieci spoczął na rodzicach. Systemowe działania podejmowane przez instytucje publiczne, w tym głównie tzw. medycyna szkolna, zostały po 1990 roku ograniczone. Dlatego rozpoczynając kontrolę poświęconą opiece zdrowotnej nad uczniami w Polsce.
Opieka zdrowotna nad dziećmi i młodzieżą w wieku szkolnym - zbieranie zgłoszeń zostało zakończone 30 listopada 2017 r.
Celem ankiety jest uzyskanie informacji oraz poznanie opinii rodziców na temat funkcjonowania opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą w wieku szkolnym. Ankieta jest anonimowa. Na wypełnione formularze czekamy do 30 listopada 2017 r. Uzyskane informacje będą niezwykle cenne i zostaną wykorzystane do analiz przy formułowaniu przez NIK uwag systemowych dotyczących badanego obszaru.
W kontrolowanych jednostkach kontrolerzy NIK przyjrzą się m.in. przeprowadzaniu badań profilaktycznych, zwanych bilansami. Na terenie szkół, w ramach badań profilaktycznych, badany jest niewielki odsetek dzieci. Ponad dwie trzecie polskich dzieci nie korzysta z porady bilansowej w ramach kontroli profilaktycznej. Z kolei 10 proc. najmłodszych znajduje się poza zasięgiem nadzoru publicznej ochrony zdrowia.
Ocenione zostaną działania władz publicznych w zakresie zagrożenia zdrowia i życia dzieci i młodzieży, związanego m.in. z nierównym dostępem do opieki zdrowotnej, niewłaściwą dietą, ograniczoną aktywnością fizyczną i stosowaniem używek, a także brakiem odpowiedniej profilaktyki chorób jamy ustnej.
NIK zajmie się także problematyką szczepień ochronnych oraz działaniami instytucji publicznych w stosunku do rodziców odmawiających zaszczepienia dziecka. W Polsce znacząco wzrasta liczba dzieci nieszczepionych, co może w przyszłości skutkować zagrożeniem epidemiologicznym i odrodzeniem się tych chorób, które dziś uważa się za „wymarłe”. Izba zwracała uwagę na ten problem w 2016 roku wskazując, że systematycznie zyskująca na popularności tendencja do unikania szczepień może okazać się groźna dla całej populacji. Tempo wzrostu liczby dzieci, których rodzice odmawiają zaszczepienia może budzić niepokój. Jeszcze w 2011 r. odmowa rodziców była przyczyną niezaszczepienia około 3 tys., w 2012 r. - ok. 5,3 tys., w 2013 r. ponad 7 tys., a w 2014 r. już ponad 12 tys. dzieci. Przyczyną zwiększającej się liczby nieszczepionych dzieci jest przede wszystkim obawa rodziców przed wystąpieniem niepożądanych odczynów poszczepiennych.
Szczególną uwagę Najwyższa Izba Kontroli poświęci działaniom Ministra Zdrowia podejmowanym w ostatnich latach na rzecz poprawy opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą, rozwiązaniom systemowym oraz współdziałaniu resortu zdrowia z resortem edukacji. Izba zakłada, że wnioski będą także cennym wkładem przy tworzeniu nowego systemu medycyny szkolnej, zapowiedzianego przez Ministerstwo Zdrowia.
