Dyrektor Marzenna Guz-Vetter wyraziła zadowolenie ze znaczącej aktywności Izby we wspieraniu polityki Unii Europejskiej w zakresie transferu standardów i dobrych praktyk do krajów aspirujących do członkostwa w UE.
Prezes opisał realizowany przez NIK projekt współpracy bliźniaczej, który Izba od 2014 r. realizuje wraz ze swoim niemieckim odpowiednikiem, Federalną Izbą Obrachunkową w Urzędzie Kontroli Państwowej Gruzji. Projekt zakończy się pod koniec bieżącego roku. W jego ramach Izba jest odpowiedzialna za transfer do gruzińskiego urzędu swoich doświadczeń w zakresie kontroli finansowej.
Projekty współpracy bliźniaczej (ang. twinning) polegają na przekazywaniu doświadczeń i dobrych praktyk pomiędzy odpowiadającymi sobie („bliźniaczymi”) instytucjami w krajach członkowskich i krajach objętych europejską pomocą rozwojową. Realizacja takich projektów jest w całości finansowana przez Komisję Europejską, a NIK została wybrana do ich realizacji w postępowaniu konkursowym ogłoszonym przez Komisję Europejską.
W tym roku Izba aktywnie przygotowuje się do realizacji podobnego, tym razem polsko-chorwackiego projektu w Urzędzie Kontroli Albanii - w którym udział zapowiedzieli już także eksperci z Estonii, Portugalii i Holandii. Planowany projekt obejmie pomoc w praktycznie wszystkich obszarach działalności albańskiego NOK - kontroli finansowej, wykonania zadań, informatycznej i zapobieganiu korupcji. Realizacja tego zadania jest również następstwem wygranego przez NIK konkursu Komisji Europejskiej.
Ostatnio Komisja Europejska zapowiedziała, że podobny projekt rozwojowy będzie w najbliższych latach wdrażany także w Izbie Obrachunkowej Ukrainy. NIK od lat bardzo blisko współpracuje z ukraińskim partnerem w wielu dziedzinach, dlatego Prezes NIK podkreślił, że Izba poważnie rozważa zaoferowanie Ukraińcom swojego wsparcia także tym razem.
W miarę swoich możliwości NIK wspiera także politykę polskiego rządu w zakresie wzmacniania aspiracji europejskich krajów stowarzyszonych z UE - czyli Ukrainy, Gruzji i Mołdawii. Ostatnio z inicjatywy Prezesa Kwiatkowskiego podjęto kroki mające na celu zacieśnienie współpracy najwyższych organów kontroli tych krajów z NOK-ami krajów członkowskich. Dyskusja toczy się obecnie w łonie Komitetu Kontaktowego szefów NOK krajów członkowskich UE i Europejskiego Trybunału Obrachunkowego (ETO). Prezes NIK jest zdania, że należy wytrwale i konsekwentnie wspierać ten proces, gdyż silny i niezależny organ kontroli jest w społeczności państw demokratycznych zgodnie uznawany za jeden z filarów demokracji. Znalazło to swój wyraz chociażby w dwóch uchwałach Zgromadzenia Ogólnego ONZ przyjętych w ostatnich latach, a od lat znajdowało już swoje odbicie w standardach Międzynarodowej Organizacji Najwyższych Organów Kontroli INTOSAI, m.in. w Deklaracji z Limy z 1975 roku, która uznawana jest za „konstytucję” NOK w krajach demokratycznych.
W drugiej części spotkania Prezes poinformował o licznych kontrolach równoległych przeprowadzonych wspólnie z ukraińskim odpowiednikiem NIK, np. będącą właśnie na ukończeniu kontrolę zanieczyszczenia zlewni granicznej rzeki Bug (w której udział bierze dodatkowo białoruski odpowiednik Izby) oraz o planowanej trójstronnej polsko-słowacko-ukraińskiej kontroli ochrony biosfery w Karpatach Wschodnich.
Prezes NIK podkreślił, że Izba angażuje się w tego typu projekty międzynarodowe, gdyż polskie doświadczenia na drodze do demokratyzacji i członkostwa w UE są wciąż stosunkowo świeże, a jednocześnie Polska ma markę prymusa integracji europejskiej i dlatego polscy eksperci są bardzo cenieni.
W ostatniej części spotkania przedstawiciele NIK poinformowali, że Izba współpracuje aktywnie także ze swoim unijnym odpowiednikiem, czyli mającym siedzibę w Luksemburgu Europejskim Trybunałem Obrachunkowym. Jako wspólną misję ETO i NIK Prezes wskazał przyczynianie się poprzez skuteczną kontrolę do dobrego i efektywnego zarządzania środkami europejskimi przekazanymi Polsce. NIK prowadzi wspólnie z ETO kontrole i zapewnia asystę w kontrolach ETO prowadzonych w Polsce.
Na zakończenie rozmowy Prezes Kwiatkowski wspomniał też, że w ostatnich latach Izba zdobyła bardzo praktyczne potwierdzenie swojego profesjonalizmu i spełniania najwyższych standardów poprzez wybór na funkcję audytora zewnętrznego dwóch prestiżowych organizacji międzynarodowych, a mianowicie sławnej z odkrycia cząstki Higgs’a CERN - Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych z siedzibą w Genewie oraz Rady Europy - organizacji czuwającej nad przestrzeganiem standardów demokratycznych i praw człowieka z siedzibą w Strasburgu. Kontrolerzy NIK sprawdzają, jak wydawane są pieniądze z budżetów tych organizacji, na które składają się rządy państw członkowskich. Najwyższa Izba Kontroli będzie Audytorem Rady Europy do 2019 roku.
Szefowa Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej poinformowała o działalności placówki w Polsce i wyraziła zainteresowanie pogłębieniem wymiany informacji pomiędzy obiema instytucjami Prezes NIK zadeklarował systematyczne informowanie Komisji Europejskiej za pośrednictwem Przedstawicielstwa o wszystkich wynikach kontroli związanych z tematyką unijną, w szczególności z wydatkowaniem środków UE. Współpraca obu instytucji będzie kontynuowana w przyszłości.
