Najwyższa Izba Kontroli oceniła negatywnie przygotowania Prezydenta Miasta Zabrze do realizacji inwestycji modernizacji Stadionu Miejskiego im. Ernesta Pohla w Zabrzu oraz zapewnienia jej finansowania.
Przygotowanie do modernizacji Stadionu Miejskiego uznano za nierzetelne, gdyż przed podjęciem decyzji o zleceniu opracowania dokumentacji projektowej nie dokonano rzetelnego ustalenia wielkości środków finansowych, niezbędnych do realizacji planowanej inwestycji. Z tego powodu urzędnicy, przystępując do modernizacji Stadionu, nie znali wysokości nakładów niezbędnych do przeprowadzenia inwestycji w oparciu o założenia wybranej koncepcji. W rezultacie, zlecając wykonanie dokumentacji projektowej, przyjęto maksymalny limit wydatków w kwocie 200 mln zł, który okazał się zaniżony o ponad 153 mln zł. Ponadto wybrana koncepcja architektoniczno-przestrzenna, która miała określić kształt i zakres modernizacji Stadionu, zawierała rozwiązania częściowo niezgodne z obowiązującymi przepisami prawa oraz wytycznymi FIFA i UEFA.
Dla pokrycia kosztów inwestycji zastosowano model finansowania obciążony ryzykiem niezapewnienia środków niezbędnych do realizacji całego zadania. Mechanizm ten polegał na wnoszeniu przez Zamknięty Fundusz Inwestycyjny wkładów pieniężnych w zamian za udziały w Spółce Stadion w Zabrzu, które następnie miały być wykupione przez Miasto Zabrze. Wybrany model finansowania pozwalał wprawdzie uniknąć zwiększania wskaźników zadłużenia Miasta, nie gwarantował jednak uzyskania pełnej kwoty, niezbędnej do nieprzerwanej i płynnej realizacji inwestycji, gdyż pozyskanie wkładów pieniężnych uzależnione było od skutecznej emisji przez Fundusz certyfikatów inwestycyjnych.
NIK wskazuje, iż Fundusz rzeczywiście - po wpłaceniu ok. 59 proc. środków przewidzianych umowami - zaprzestał finansowania inwestycji. W konsekwencji spółka miejska realizująca modernizację nie otrzymała ponad 67 mln zł, bez których nie mogła kontynuować prac. Miasto stanęło przed koniecznością zapewnienia nowego sposobu finansowania dalszej modernizacji Stadionu, a w przyszłości również odkupienia udziałów w spółce, które wcześniej objął Fundusz. Zdaniem NIK analiza ryzyka przy wyborze modelu finansowania inwestycji nie została przeprowadzona rzetelnie.
Realizacją i zarządzaniem procesem modernizacji Stadionu Miejskiego miała zajmować się nowo utworzona spółka komunalna Stadion w Zabrzu sp. z o.o. Jednak do czasu kontroli NIK nie wywiązała się ona z tego zadania. Większość robót budowlanych przewidzianych w kolejnych harmonogramach modernizacji nie zostało zrealizowanych w wyznaczonych terminach, a podejmowane przez Spółkę kolejne działania (w tym w szczególności zawarcie aneksów nr 1 i nr 2 do umowy z generalnym wykonawcą) nie tylko nie doprowadziły do pomyślnego zakończenia inwestycji, ale również nie zapobiegły powstaniu kolejnych opóźnień.
W konsekwencji zaniedbań Stadion nie został zmodernizowany w pierwotnie zaplanowanych terminach, a ostateczny, rzeczywisty koszt modernizacji obiektu był niemożliwy do precyzyjnego określenia.
