W 2012 roku częstochowski Wojewódzki Ośrodek Ruchu Drogowego wystąpił z inicjatywą budowy Ośrodka Doskonalenia Techniki Jazdy w celu prowadzenia działalności doszkalającej. Opracowany harmonogram prac, obejmujących budowę infrastruktury (płyta poślizgowa, plac manewrowy, parking, drogi dojazdowe itd.), przewidywał ukończenie inwestycji do końca 2020 r. Pierwszy etap inwestycji (Ia - płyta poślizgowa dla samochodów osobowych, część toru treningowego, część parkingu), pozwalający na rozpoczęcie szkoleń, miał być sfinalizowany do końca października 2014 r.
W związku z planowaną budową Ośrodka Doskonalenia Techniki Jazdy, w kontrolowanym okresie 2008 - 2016 w częstochowskim WORD doszło do następujących nieprawidłowości:
- Kierownictwo WORD-u nie przesłało - pomimo obowiązku - do zaopiniowania przez Urząd Marszałkowski planu wydatków inwestycyjnych z uwzględnieniem nakładów na budowę Ośrodka Doskonalenia Techniki Jazdy.
- Koszty etapu Ia budowy Ośrodka Doskonalenia Techniki Jazdy zapisane w programie finansowo-użytkowym (ponad 10 mln zł), znacznie przekraczały koszty podobnych inwestycji w innych WORD-ach (np. budowa całego Ośrodka Doskonalenia Techniki Jazdy w Zielonej Górze kosztowała o 4 mln zł mniej niż wskazany przez częstochowski WORD koszt pierwszego etapu).
- Nie wykonano w terminie (październik 2014 r.) prac ujętych w harmonogramie etapu Ia inwestycji. Do czasu zakończenia kontroli NIK (luty 2017 r.) prace te nie zostały nawet rozpoczęte. Ponadto, decyzja o budowie ośrodka spowodowała, że WORD zrezygnował z zaplanowanej budowy budynku garażowo-szkoleniowego a koszty sporządzenia dokumentacji projektowej tego obiektu w wysokości 95,5 tys. zł zastały wpisane w straty.
-
Dyrektor WORD samowolnie rozszerzył zakres inwestycji, decydując o zakupie - w ramach tej inwestycji - budynku hotelowego za kwotę 2,1 mln zł netto. Zlecona przez NIK wycena tej nieruchomości wykazała jej wartość na 995 tys. zł.
NIK wskazuje, że negocjacje WORD ze sprzedawcą nie były dokumentowane, a cena, z którą WORD zakupił budynek została oparta na szacunku, przeprowadzonym na podstawie wartości budynków innego typu i w innych lokalizacjach. Ponadto w chwili zakupu hotel obciążony był hipotecznie na kwotę 576 tys. zł.
Zakup hotelu nie został uwzględniony ani w planie inwestycyjnym na rok 2013, opiniowanym przez Zarząd Województwa, ani w rocznym sprawozdaniu z wykonania tego planu. - Już w 2010 r., gdy przystąpiono do pierwszych rozmów o zakupie przedmiotowego hotelu, zastępca dyrektora WORD ds. technicznych i główna księgowa WORD uznali cenę proponowaną przez sprzedawcę nieruchomości (2,2 mln zł) za znacznie zawyżoną. Osoby te w ciągu kolejnych miesięcy zostały zwolnione z pracy z powodu utraty zaufania.
- Zakupiony przez WORD budynek hotelowy nadal nie jest użytkowany, co generuje kolejne koszty (utrzymania nieruchomości), nie rekompensowane wpływami z działalności nie powstałego dotąd Ośrodka Doskonalenia Techniki Jazdy.
- Kontrolerzy NIK stwierdzili również nieprawidłowości w innych obszarach działalności częstochowskiego WORD:
- Kosztorysy umów zleceń były sformułowane ogólnikowo, nie pozwalając na precyzyjne określenie zakresu ilościowego danej umowy.
- Niejednokrotnie w tej samej dacie podpisywano umowy na te same zlecenia i w tym samym okresie z różnymi wykonawcami, co utrudniało prawidłowe rozliczenia z poszczególnymi zleceniobiorcami.
- WORD prowadził politykę zatrudnienia bez stosownych regulacji wewnętrznych. Rekrutację pracowników przeprowadzano bez konkursów i ogłoszeń publicznych, co rzuca cień na jej przejrzystość. WORD poniósł też stratę ponad 100 tys. zł wskutek odwołań do sądu pracy za niezgodne z prawem wypowiedzenia pracy.
- WORD nie wykonał decyzji prezydenta miasta o rekompensacyjnym nasadzeniu drzew w zamian za wycinkę na zakupionej działce.
Ogólny brak nadzoru nad zarządzaniem działalnością WORD i źle określone kompetencje administracyjne i finansowe doprowadziły do skumulowania nadmiernych uprawnień w rękach dyrektora WORD, który m.in. podejmował samowolne decyzje inwestycyjne. Np. wbrew zasadom określonym w ustawie o rachunkowości, Dyrektor WORD wyłaniał biegłego rewidenta do zbadania sprawozdania finansowego WORD, gdy kompetencje takie ma jedynie organ dokonujący zatwierdzenia sprawozdania finansowego, a zarząd Ośrodka takim organem nie jest.
Wnioski NIK o:
- rzetelne ustalanie wartości i sposobu rozliczania umów-zleceń i o dzieło;
- zapewnienie efektywnego gospodarowania majątkiem częstochowskiego WORD;
- wykonanie decyzji prezydenta miasta ws. nasadzeń rekompensacyjnych,
zostały przyjęte do realizacji.
W związku z ustaleniami kontroli Prezes NIK skierował do Prokuratora Generalnego zawiadomienie o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Śledztwo w tej sprawie zostało wszczęte przez Prokuraturę Okręgową w Częstochowie.
