Kończy się pięcioletnia kadencja NIK jako audytora Rady Europy. W Strasburgu we Francji podczas posiedzenia Komitetu Ministrów RE prezes NIK Marian Banaś przedstawił wyniki kontroli przeprowadzonych przez Izbę w Radzie w ostatnim roku. Jak stwierdził, NIK nie zgłosiła zastrzeżeń do sprawozdań finansowych Rady za 2018 r., ale sformułowała ponad 50 rekomendacji dotyczących usprawnienia funkcjonowania RE. Rada Europy to organizacja, która zrzesza niemal wszystkie kraje Europy i kilka spoza kontynentu. Jej głównym celem jest promocja i ochrona praw człowieka, demokracji oraz państwa prawa.
W formułowaniu rekomendacji polscy audytorzy wykorzystali doświadczenia z wszystkich pięciu lat kontroli. Od 2014 roku, NIK przeprowadziła ponad 40 audytów, obejmujących poza zagadnieniami czysto finansowymi m. in programy pomocy dla Ukrainy, Gruzji, Armenii i Mołdawii, system emerytalny obowiązujący w Radzie Europy, bezpieczeństwo archiwów, systemy informatyczne i strategię informatyzacji, jak również system zarządzania kadrami. Prezentując wyniki ostatnich kontroli, prezes NIK Marian Banaś zwrócił uwagę, że zostały one pogrupowane według pilności problemów do rozwiązania, ich znaczenia strategicznego i ryzk zagrażających Radzie.
Ujawnione problemy podzielone zostały na 12 grup:
- Przejrzystość finansów
- Jakość raportów
- Ciągłe doskonalenie
- Koncepcja akcji pomocowych (Action Plans)
- Rozwój pracowników
- Równość szans
- Zarządzanie danymi pracowników
- Ocena wydajności
- Jakość planowania
- Koordynacja działań
- Ograniczanie wystąpienia ryzyka konfliktu interesów
- Relacje między Radą a dostawcami i klientami.
Audytorzy NIK zwrócili uwagę przede wszystkim na konieczność podwyższenia przejrzystości raportów sporządzanych przez urzędników Rady. Zwrócili też uwagę na sposób zarządzania pracownikami. Stwierdzili, że Rada Europy w większym stopniu powinna zadbać o takie same szanse na rozwój i awans dla wszystkich pracowników. We wcześniejszych latach NIK rekomendowała m.in. istotną poprawę systemu zarządzania finansowego, lepszą ochronę powierzonego mienia a także skuteczniejsze wykorzystanie posiadanego oprogramowania klasy business intelligence.
Rada Europy to kluczowa instytucja nie tylko z punktu widzenia praw człowieka i promocji wartości humanitarnych, ale także zachowania dziedzictwa kulturowego czy choćby wsparcia samorządności. Działa na rzecz międzynarodowej współpracy w walce z przestępczością i praniem pieniędzy, zwalcza korupcję, wspiera rozwój najbardziej potrzebujących krajów, wyznacza standardy dla substancji medycznych. Powstała 5 maja 1949 r. Została założona przez 10 państw - Belgię, Danię, Francję, Holandię, Irlandię, Luksemburg, Norwegię, Szwecję, Wielką Brytanię i Włochy - które podpisały Statut RE, zwany Traktatem Londyńskim. Obecnie Rada Europy gromadzi 47 państw członkowskich.
Audyt Rady Europy to najbardziej prestiżowa kontrola, jaką mogą przeprowadzić europejskie instytucje kontrolne. Koszty audytu przeprowadzonego przez NIK pokryła Rada Europy. Kontrolerzy posługiwali się międzynarodową metodologią opartą na standardach ISSAI (International Standards of Supreme Audit Institutions). Dodatkową korzyścią dla Polski jest zaangażowanie NIK w szereg projektów na rzecz krajów Europy Wschodniej i Środkowo-Wschodniej. Po Najwyższej Izbie Kontroli audyt RE będzie kontynuował Trybunał Obrachunkowy Francji.
