Kwiaty, wieńce i uroczystości. Ale przede wszystkim wielka idea i nieustające zobowiązanie.
"Przysięgam Panu Bogu Wszechmogącemu w Trójcy Świętej Jedynemu, Ojczyźnie i Narodowi Polskiemu na powierzonym mi urzędzie przyczyniać się do ugruntowania wolności, niepodległości i potęgi mojej Ojczyzny, pożytek Państwa Polskiego oraz dobro publiczne mając zawsze przed oczyma; Republice Polskiej wierności dochować; Narodowi Polskiemu z całej duszy wiernie służyć, wszystkich obywateli kraju w równym mając zachowaniu; przepisów prawa strzec pilnie."
Takimi słowami ślubowali pierwsi kontrolerzy Najwyższej Izby Kontroli Państwa - instytucji powołanej 7 lutego 1919 roku na mocy dekretu uchwalonego przez Radę Ministrów pod kierownictwem premiera Ignacego J. Paderewskiego i podpisanego przez Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego.
kliknij aby zobaczyć cały dokument
Popiersie Józefa HigersbergeraPierwszym Prezesem nowo powstałej NIKP - półtora roku później, wraz z uchwaleniem konstytucji 17 marca 1921 r., przemianowanej na Najwyższą Izbę Kontroli - został wybitny prawnik i były minister w rządzie Królestwa Polskiego Józef Higersberger.
I od tamtej pory nieprzerwanie, bez względu na historyczne zawirowania, ale zawsze na straży finansów publicznych, Najwyższa Izba Kontroli pełni służbę na rzecz społeczeństwa. W trudnych pierwszych latach budującej na nowo struktury państwowe II Rzeczypospolitej. W koszmarze drugiej wojny światowej, na uchodźstwie i w okupowanym kraju. W spętanej sowiecką władzą Polsce bierutowskiej. W zwasalizowanej, choć już próbującej zaznaczyć swą podmiotowość PRL. W odnowionej po 1989 roku Rzeczypospolitej. Wobec nowych globalnych i technologicznych wyzwań w trzecim tysiącleciu.
Historię Izby można lepiej poznać m.in. dzięki publikacjom Najwyższa Izba Kontroli 1919-2019. Sto lat troski o Państwo oraz 100 kontroli z archiwów NIK, wydanym przed dwoma laty z okazji Jubileuszu Izby.
Ale NIK to nie tylko historia. To przede wszystkim niezmiennie rzetelna, wytężona, codzienna służba. W zgodzie z obecnie składaną przez kontrolerów rotą:
"Ślubuję służyć Rzeczypospolitej Polskiej, przestrzegać porządku prawnego, wykonywać obowiązki pracownika Najwyższej Izby Kontroli sumiennie, bezstronnie, zgodnie z najlepszą wiedzą i wolą."
Najwyższa Izba Kontroli to sumienność, wnikliwość, obiektywizm i patriotyzm. To niezależna od zmian troska o to, by pieniądz publiczny był wydatkowany gospodarnie, przejrzyście i zgodnie z prawem. O to, by prawo było czytelne i skuteczne. O to, by obywatele mieli pewność, że konstytucyjny organ ma baczenie na prawidłowe rozporządzanie wspólnym dobrem Polaków.
Tegoroczne obchody rocznicy utworzenia NIK rozpoczęła msza święta w kościele pw. św. Aleksandra na Placu Trzech Krzyży w Warszawie. Jak co roku w szczególnej intencji - za żyjących i zmarłych pracowników NIK.
Zgodnie z tradycją Prezes NIK Marian Banaś oraz przedstawiciele kierownictwa Izby, delegatur i związków zawodowych złożyli wieńce pod pomnikiem Marszałka Józefa Piłsudskiego przy Belwederze, pod pomnikiem Ignacego Jana Paderewskiego w Parku Ujazdowskim oraz na grobach pracowników NIK i prezesa Józefa Higersbergera na Cmentarzu Powązkowskim.
Po powrocie do siedziby NIK przedstawiciele Izby z Prezesem Marianem Banasiem złożą w gmachu przy ul. Filtrowej wieńce pod Ścianą Pamięci 1939-1945 oraz pod tablicami pamiątkowymi ku czci Marszałka Józefa Piłsudskiego oraz tragicznie zmarłych byłych Prezesów NIK prof. Waleriana Pańki i prof. Lecha Kaczyńskiego.
Obchody rocznicowe zamknie uroczystość w Sali im. Lecha Kaczyńskiego, podczas której Prezes Marian Banaś wręczy - po raz pierwszy - okolicznościowe znaczki z odwzorowaniem symbolu Polski Walczącej na gmachu NIK. Słynne kotwice Polski Walczącej pochodzące z czasów okupacji zostały odkryte w 2014 roku podczas remontu elewacji budynku NIK.
Dzisiejsze obchody nie tylko przypominają o roli, jaką Najwyższa Izba Kontroli odgrywała w ostatnim stuleciu Rzeczypospolitej. Potwierdzają także, że misja NIK trwa. W tym roku, zgodnie z Planem pracy uchwalonym przez Kolegium NIK, przedmiotami kontroli będą m.in. działanie instytucji publicznych (szpitali, administracji, szkół) podczas pandemii, a także skuteczność tarcz antykryzysowych. NIK przyjrzy się także stanowi gotowości Sił Zbrojnych RP i Policji. Odrębnym zagadnieniem, również determinującym przyszłość obywateli i obecnie niezwykle aktualnym w związku z przygotowywanym projektem Polityki energetycznej Polski do 2040 roku, jest system dofinansowań przy odchodzeniu od gospodarki opartej głównie na węglu. Pośród wielu obszarów badanych przez Izbę w 2021 roku znajdzie się także finansowanie promocji Polski w świecie. I oczywiście, jak co roku, największa kontrola, czyli zbadanie wykonania budżetu państwa. To tylko niektóre spośród 103 kontroli przewidzianych w Planie pracy NIK na 2021 r. Oprócz nich odbędą się też kontrole doraźne.
102 lata minęły, kolejne - przed nami.
