Europejska agenda cyfrowa jest jednym z priorytetów Unii Europejskiej. Ma tak ujednolicić rynek cyfrowy by konsumenci i przedsiębiorcy mieli lepszy dostęp do towarów sprzedawanych przez internet. Jednocześnie ma stworzyć optymalne warunki do rozwoju sieci i usług cyfrowych tak by cyberprzestrzeń stała się siłą napędową gospodarki UE.
Szefowie NOK-ów UE są zgodni, że unijne prawo dotyczące cyfryzacji ma wpływ na pracę ich instytucji. Dlatego warszawskie spotkanie służy m.in. wymianie doświadczeń z dotychczasowych kontroli wydatków na cyfryzację dokonywanych przez administracje krajowe oraz unijnej centrali. Prezes NIK Krzysztof Kwiatkowski powiedział, że Izba jako organizator nie traktuje zebrania jako wyłącznie swojej inicjatywy, ale wspólne przedsięwzięcie unijnych NOK-ów.
- Trzeba razem zastanowić się nad celami i osiągnięciami strategii cyfrowej UE, a także - w tym kontekście - rolą najwyższych organów kontroli - powiedział prezes NIK Krzysztof Kwiatkowski.
W czasie seminarium dotyczącego wyzwań jakie stawia przed Europą cyberprzestrzeń minister cyfryzacji Marek Zagórski uznał, że eliminacja barier na jednolitym rynku wewnętrznym Unii jest jak najbardziej słuszna. Pozytywnym przykładem jest rozporządzenie zapewniające swobodny przepływ danych nieosobowych w UE, o co zabiegała m.in. Polska. Negatywnym przykładem wskazanym przez ministra jest dyrektywa o prawie autorskim. Obawy rządu budzą metody związane przede wszystkim z ograniczeniem obiegu informacji, która jest kluczowa w nowoczesnych społeczeństwach i gospodarkach. Zagrożeniem jest też filtrowanie treści przez korporacje międzynarodowe bez kontroli państwa. Minister Zagórski uważa, że jednolity rynek cyfrowy pozbawiony wewnętrznych barier sprzyja osiąganiu efektów skali i zwiększa szansę na wykształcenie europejskich przedsiębiorstw konkurujących globalnie.
Z kolei Michał Boni, b. europoseł wskazał na obywatelski wymiar agendy cyfrowej. Cyberprzestrzeń czyni łatwiejszym dostęp obywateli do informacji a to przyczynia się do rozliczalności i przejrzystości instytucji publicznych. Stwarza też możliwości tworzenia nowych projektów e-demokratycznych. Mówcy podkreślają, że w ten sposób zwykli obywatele mogą zmieniać instytucje publiczne wykorzystując narzędzia cyfrowe. W konsekwencji budowane będzie zaufanie i nowy model współpracy między społeczeństwem i władzami.
W czasie dyskusji panelowych uczestnicy będą zastanawiać się, jakie wyzwania i możliwości stoją przed NOK-ami podczas przeprowadzania kontroli wykonania programów unijnych i krajowych dotyczących e-administracji i cyberbezpieczeństwa. Cyfrowa transformacja sektora rządowego zmusza NOK-i do przeanalizowania pojawienia się nowych możliwości popełnienia nieprawidłowości a nawet przestępstw. Dlatego każdy NOK musi rozpoznać główne rodzaje ryzyk, znaleźć najważniejsze tematy przyszłych kontroli i tak o ich wynikach informować, żeby miały maksymalne oddziaływanie.
Odrębnym tematem są kompetencje, jakie powinny posiadać NOK UE w zakresie kontroli cyfryzacji i wykorzystania zasobów cyfrowych w kontrolach. Dotyczy to zarówno technik kontrolnych, jak i posiadania środków i budowania potencjału kontrolnego tak, by NOK-i były w stanie dostosowywać się do szybkich zmian i nowych elementów związanych z cyfryzacją operacji finansowych, przesyłu danych, podejmowania decyzji. Jednostki kontrolowane już stosują albo za chwilę zaczną stosować i rozwijać działania wspierane przez sztuczną inteligencję, nowe technologie. Rewolucja cyfrowa już odkryła i będzie coraz bardziej odkrywać nowe horyzonty dla profesji kontrolnej pod warunkiem, że kontrolerzy będą w stanie z niej skorzystać. Duże zbiory danych i analiza przetwarzania danych, sztuczna inteligencja i szybko rozwijająca się robotyka mogłyby pomóc kontrolerom rozszerzyć ich pole pracy, uniknąć pełnych powtórzeń zadań kontrolnych, łatwo określić błędy, obszary ryzyka, itd. Dlatego zebrani w Warszawie szefowie NOK-ów będą analizować, jak organy kontroli spisują się jako strażnicy wydatków publicznych i należytego zarządzania finansowego, jakie wyciągnięto już wnioski i jakie są dobre praktyki związane z innowacyjnym podejściem, strategiami i narzędziami, które mogą pomóc w kontrolach. Ważne przy tym jest, jak NOK-i adaptują się do nowej rzeczywistości i jak wykorzystują nowe osiągnięcia techniki.
W czasie jutrzejszych obrad Prezes NIK Krzysztof Kwiatkowski przedstawi raport z okresowej działalności Komitetu, który podzielony jest na grupy i sieci. Warto wspomnieć, że Najwyższa Izba Kontroli przewodniczy grupie roboczej ds. VAT. Zajmuje się ona zwalczaniem nadużyć finansowych, opodatkowaniem transakcji w handlu elektronicznym, a także mechanizmem odwrotnego obciążenia i metodą podzielonej płatności.
Druga grupa robocza zajmuje się działaniami kontrolnymi. Zrzesza wszystkich członków Komitetu oraz sieć współpracy NOK krajów kandydujących i mających zamiar kandydować do Unii Europejskiej. Kolejna grupa robocza zajmuje się zapobieganiem i przeciwdziałaniem nieprawidłowościom i nadużyciom finansowym. Jest również grupa zadaniowa ds. europejskiej unii bankowej. Pozostałe sieci zajmują się kontrolą polityki fiskalnej, kontrolą strategii Europa 2020 oraz niezależną oceną krajowych polityk gospodarczych.
Spotkanie w Pałacu Prezydenckim: Dyrektor Generalny Służby Audytu Wewnętrznego Komisji Europejskiej Manfred Kraff, Prezes NIK Krzysztof Kwiatkowski, Szefowa Kancelarii Prezydenta RP Halina Szymańska, Prezydent RP Andrzej Duda, Prezes Europejskiego Trybunału Obrachunkowego Klaus-Heiner Lehne
Rolę, jaką odgrywają najwyższe organy kontroli Unii Europejskiej docenia Prezydent Andrzej Duda, który przyjął przewodniczących NOK-ów w Pałacu Prezydenckim. - Chcę podkreślić, że NIK cieszy się ogromnym szacunkiem i uznaniem. Wszyscy urzędnicy obawiają się kontrolerów NIK bo wiedzą, że Izba przestrzega najwyższych standardów - podkreślił prezydent.
Spotkanie Prezydenta RP Andrzeja Dudy z Prezesem NIK Krzysztofem Kwiatkowskim i szefami europejskich najwyższych organów kontroli
Komitet Kontaktowy rozmawia o szansach. - Tu są sami odważni, którzy myślą o przyszłości. Charakter naszej pracy jest trudny i wcale nie mamy satysfakcji, kiedy wytykamy błędy - powiedział prezes NIK Krzysztof Kwiatkowski w Pałacu Prezydenckim. Szef Izby przytoczył słowa Victora Hugo „Przyszłość ma wiele imion. Dla słabych ma imię niemożliwe, dla nieśmiałych - nieznane, myślący i walczący nazywa ją ideałem”.
Komitet Kontaktowy jest autonomicznym, niezależnym i apolitycznym zgromadzeniem szefów najwyższych organów kontroli państw Unii Europejskiej oraz Europejskiego Trybunału Obrachunkowego (ETO). Wspiera dialog i współpracę w zakresie przeprowadzanych kontroli, uzgadnia i propaguje stanowiska we wszystkich nowych kwestiach dotyczących kontroli oraz wspiera NOK-i krajów UE i krajów do niej aspirujących. Prezesi NOK i ETO spotykają się raz w roku. Aktualnie przewodniczącym Komitetu jest Prezes Najwyższej Izby Kontroli Krzysztof Kwiatkowski. Po zakończeniu przez niego kadencji obowiązki te przejmie Prezes Europejskiego Trybunału Obrachunkowego Klaus-Heiner Lehne.
