Jaka recepta dla służby zdrowia? [panel ekspertów]

Mamy dziś w Polsce do czynienia z drugą falą wyjazdów lekarzy za granicę. Połowa absolwentów wydziałów medycyny wyjeżdża pracować w innych krajach europejskich. - A może być jeszcze gorzej, bo coraz atrakcyjniejszymi rynkami stają się dla naszych lekarzy USA, Kanada, Australia i Nowa Zelandia - alarmuje dr Maciej Hamankiewicz z Naczelnej Izby Lekarskiej. Lekarze tłumaczą decyzję o wyjeździe przede wszystkim złą organizacją pracy w kraju, mętnymi przepisami oraz ograniczonymi możliwościami specjalizacji. Motywacje finansowe wymieniane są zwykle dopiero na czwartym miejscu.

Jaka recepta dla służby zdrowia? Wypowiedzi ekspertów zaproszonych do NIK

Co dziś psuje system opieki zdrowotnej?

Transkrypcja

W konsekwencji tego trendu największym wyzwaniem polskiej służby zdrowia może stać się wiek kadr medycznych. Systematycznie rośnie odsetek lekarzy w wieku podeszłym. Np. tych powyżej 65. roku życia wzrósł z 18 proc. w 2006 r. do ponad 20 proc. w 2012 roku. Podobne zjawisko występuje także wśród pielęgniarek i położnych. Mimo to - w zgodnej opinii ekspertów - działania na rzecz zahamowania emigracji fachowych kadr medycznych są niemal niezauważalne.

Lekarze pracujący w kraju są sfrustrowani przede wszystkim biurokracją. Więcej czasu zajmuje im dziś wypełnianie dokumentów niż leczenie. Prof. Piotr Kuna, Dyrektor Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego nr 1 w Łodzi, podkreśla, że nie ma na polskim rynku sekretarek medycznych, które mogłyby odciążyć lekarzy. W konsekwencji zajmują się oni głównie tym, do czego nie są przygotowani, marnując swoją wiedzę i umiejętności.

Lekarze skarżą się też na gąszcz przepisów i regulacji, często niejasnych, a nawet sprzecznych. - Inne jest rozporządzenie ministra, inne NFZ-etu. Do którego mamy się stosować? - pyta prof. Kuna. Podaje też przykłady regulacji, które stawiają szpitale przed kolejnymi dylematami. NFZ przy zawieraniu kontraktu wymaga obecności w placówce maszyny, za działanie której nie chce potem płacić, bo wykonywane za jej pomocą badania znajdują się poza koszykiem świadczeń. Inny przykład: bywa, że Fundusz wycenia dane świadczenie nawet dwa, trzy razy taniej niż kosztuje ono w rzeczywistości. Szpitale bronią się wtedy praktyką rozbijania wizyt pacjenta odpowiednio na dwie lub trzy, by zbilansować koszty. To przekłada się na kolejki, ale też mniejszy komfort osób poddawanych danej procedurze. - Chyba nikt w NFZ-ecie nie panuje kompleksowo nad tym, co się dzieje w służbie zdrowia - konkluduje prof. Kuna.

Podstawowa choroba systemu opieki zdrowotnej zdaniem Jacka Siwica, Wiceprezesa Zarządu Fundacji Watch Health Care, to dysproporcja między zawartością koszyka świadczeń zdrowotnych a wielkością środków na jego realizację. W konsekwencji w obrębie wszystkich 43 dziedzin medycyny następuje pogorszenie dostępności do świadczeń zdrowotnych. - Znamy przypadek pacjenta wymagającego alloplastyki stawu biodrowego, który oczekiwał na zabieg cztery lata - mówi Siwica. Z badań Fundacji wynika też, że pakiet onkologiczny poprawił dostęp do świadczeń pacjentom, którzy uzyskali kartę DiLO, a jednocześnie utrudnił, i to znacznie, pozostałym. 

Według Marka Balickiego błąd systemu tkwi w odejściu od finansowania opieki nad pacjentem na rzecz finansowania poszczególnych świadczeń. W konsekwencji pacjent stał się świadczeniobiorcą, a szpital przedsiębiorstwem. Zwiększyła się liczba świadczeń, ale nie tych, które są najbardziej potrzebne, ale tych, które dobrze wyglądają w statystykach i przynoszą zysk. - Po 15 latach działania tego modelu najwyższy czas, by przyjrzeć się systemowi opieki zdrowotnej i wprowadzić daleko idące korekty - mówi były minister zdrowia.

Wnioski z panelu zostaną wykorzystane w dwóch kontrolach NIK. W pierwszej Izba sprawdzi, jak NFZ realizuje swoje zadania. W drugiej inspektorzy przyjrzą się kształceniu i przygotowaniu kadr medycznych.