W przypadku wystąpienia klęski żywiołowej polska obrona cywilna nie jest w stanie przyłączyć się do sprawnego usuwania jej skutków. Podczas wojny nie ochroni ludności ani krytycznie ważnych obiektów. W jej magazynach zalegają zużyte maski przeciwgazowe i sygnalizatory promieniowania z lat siedemdziesiątych. - Dziś większość z nas patrzy na obronę cywilną jak na relikt przeszłości, ośmieszony przez przestarzały sprzęt, niedopasowane maski gazowe i bunkry dla notabli - mówi Marek Bieńkowski, dyrektor Departamentu Porządku i Bezpieczeństwa Wewnętrznego w NIK. - Tymczasem Polsce potrzebny jest nowoczesny i sprawny system obrony cywilnej, dzięki któremu państwo będzie mogło wypełnić swoje konstytucyjne zobowiązania wobec obywateli.
Rozmowa z Markiem Bieńkowskim o obronie cywilnej w Polsce
Obrona cywilna 1
Bieńkowski przypomina, że podpisując załącznik do Konwencji Genewskiej, Polska zobowiązała się do stworzenia wyspecjalizowanych form ochrony ludności cywilnej. I niekoniecznie chodzi tu o powołanie do życia kolejnej służby. - Wystarczy tak zorganizować już istniejące służby i instytucje, by wspólnie tworzyły sprawnie działający system. Nasza kontrola wykazała, że takiego systemu obecnie w Polsce nie ma.
Przez lata obrona cywilna funkcjonowała wyłącznie na papierze. W dodatku w dość fikcyjny sposób. - Odkryliśmy przypadki, gdy raporty dotyczące działania obrony cywilnej nie pokrywały się z rzeczywistością. Informowano np. o strukturach, które nie istniały; o szkoleniach, które się nie odbyły; do systemu wpisywano przedsiębiorców, którzy od dawna nie działali na polskim rynku - przypomina Bieńkowski.
Tak funkcjonująca obrona cywilna nie ma racji bytu. Czy należy zatem w ogóle zlikwidować jej struktury? A może warto je unowocześnić? Przystosowywać do współczesnych wymagań i zagrożeń? Były Komendant Główny Policji apeluje, by nie wyważać otwartych drzwi. Jako przykład dobrze funkcjonującej obrony cywilnej podaje model hiszpański. - W Hiszpanii podjęto intensywną pracę nad stworzeniem nowoczesnego systemu ochrony obywateli po zamachach terrorystycznych w Madrycie. Wtedy przyszła refleksja i świadomość, że system obrony cywilnej jest jednak potrzebny. Uczmy się na cudzych błędach.
