Starostowie w nieprawidłowy i nierzetelny sposób gospodarowali nierozdysponowanymi nieruchomościami Skarbu Państwa. Zarządzali nimi na podstawie niepełnych i zawierających błędy ewidencji – poza którymi znalazło się ponad 6 tys. nieruchomości. Co więcej – starostowie nie sprawowali należytego nadzoru nad tymi nieruchomościami. Co druga objęta przez kontrolerów NIK oględzinami, użytkowana była przez podmiot nieuprawniony lub starosta nie posiadał informacji, kto i na jakiej podstawie ją użytkuje. A to w przypadku wieloletniego okresu takiego użytkowania oznacza praktycznie możliwość nabycia własności nieruchomości w drodze zasiedzenia. Ponadto samorządy nieprawidłowo realizowały zadania związane z opodatkowaniem nieruchomości nierozdysponowanych.
Zgodnie z ustawą o gospodarowaniu nieruchomościami, Skarb Państwa (SP) w sprawach gospodarowania nieruchomościami reprezentują starostowie. Ustawa nakłada na starostów obowiązki zarządzania nieruchomościami SP i ewidencjonowania ich. Starostowie, za zgodą wojewody, zbywają, nabywają, wydzierżawiają, wynajmują, użyczają oraz oddają w użytkowanie te nieruchomości. Pozostałe nieruchomości, nieprzekazane do gospodarowania innym podmiotom, stanowią nierozdysponowane nieruchomości SP.
W ewidencjach zasobu nieruchomości SP, 10 skontrolowanych jednostek ujmowało wg stanu na 30 kwietnia 2023 r. ogółem 32,8 tys. działek o powierzchni 25 tys. ha, z czego nieruchomości nierozdysponowane stanowiły odpowiednio 40% działek (tj. 13 tys.) i 6% powierzchni (tj. 1,6 tys. ha).
![Zestawienie liczby i powierzchni nieruchomości Skarbu Państwa ujętych w ewidencjach (opis grafiki poniżej)](/plik/id,29271.jpg)
Opis grafiki
Zestawienie liczby i powierzchni nieruchomości Skarbu Państwa ujętych w ewidencjach zasobu kontrolowanych jednostek z liczbą nieruchomości nierozdysponowanych.
Dane na 31 grudnia danego roku.
Rok | Liczba nieruchomości liczba nieruchomości Skarbu Państwa ujętych w ewidencji zasobu ogółem | W tym liczba nieruchomości nierozdysponowanych ujętych w ewidencji zasobu | % nierozdysponowanych nieruchomości w ewidencji zasobu | Powierzchnia nieruchomości Skarbu Państwa ujętych w ewidencji zasobu (ha) | W tym powierzchnia nieruchomości nierozdysponowanych ujętych w ewidencji zasobu (ha) | % nierozdysponowanych powierzchni nieruchomości |
---|---|---|---|---|---|---|
2020 | 1139 | 120 | 10,5% | 847,8355 | 44,4184 | 5,2% |
2021 | 1140 | 123 | 10,8% | 847,8497 | 45,6441 | 5,4% |
2022 | 1138 | 119 | 10,8% | 842,6943 | 40,8960 | 4,9% |
2023 | 1134 | 119 | 10,5% | 841,8143 | 40,0160 | 4,8% |
Rok | Liczba nieruchomości liczba nieruchomości Skarbu Państwa ujętych w ewidencji zasobu ogółem | W tym liczba nieruchomości nierozdysponowanych ujętych w ewidencji zasobu | % nierozdysponowanych nieruchomości w ewidencji zasobu | Powierzchnia nieruchomości Skarbu Państwa ujętych w ewidencji zasobu (ha) | W tym powierzchnia nieruchomości nierozdysponowanych ujętych w ewidencji zasobu (ha) | % nierozdysponowanych powierzchni nieruchomości |
---|---|---|---|---|---|---|
2020 | 164 | 122 | 74,4% | 70,0198 | 47,5745 | 67,9% |
2021 | 180 | 137 | 76,1% | 70,8636 | 46,9806 | 66,3% |
2022 | 580 | 147 | 25,3% | 310,7659 | 50,9291 | 16,4% |
2023 | 580 | 147 | 25,3% | 310,7659 | 50,9291 | 16,4% |
Rok | Liczba nieruchomości liczba nieruchomości Skarbu Państwa ujętych w ewidencji zasobu ogółem | W tym liczba nieruchomości nierozdysponowanych ujętych w ewidencji zasobu | % nierozdysponowanych nieruchomości w ewidencji zasobu | Powierzchnia nieruchomości Skarbu Państwa ujętych w ewidencji zasobu (ha) | W tym powierzchnia nieruchomości nierozdysponowanych ujętych w ewidencji zasobu (ha) | % nierozdysponowanych powierzchni nieruchomości |
---|---|---|---|---|---|---|
2020 | 690 | 381 | 55,2% | 886,5152 | 106,7723 | 12,0% |
2021 | 661 | 339 | 51,3% | 873,8870 | 93,9473 | 10,8% |
2022 | 640 | 319 | 49,8% | 937,2676 | 84,0921 | 9% |
2023 | 637 | 319 | 50,1% | 934,9962 | 84,4003 | 9% |
Rok | Liczba nieruchomości liczba nieruchomości Skarbu Państwa ujętych w ewidencji zasobu ogółem | W tym liczba nieruchomości nierozdysponowanych ujętych w ewidencji zasobu | % nierozdysponowanych nieruchomości w ewidencji zasobu | Powierzchnia nieruchomości Skarbu Państwa ujętych w ewidencji zasobu (ha) | W tym powierzchnia nieruchomości nierozdysponowanych ujętych w ewidencji zasobu (ha) | % nierozdysponowanych powierzchni nieruchomości |
---|---|---|---|---|---|---|
2020 | 716 | 645 | 90,1% | 255,7307 | 213,9696 | 83,7% |
2021 | 712 | 640 | 89,9% | 253,0221 | 211,6300 | 83,6% |
2022 | 722 | 628 | 87% | 258,8524 | 196,7089 | 76% |
2023 | 721 | 627 | 87% | 258,6665 | 196,5230 | 76% |
Rok | Liczba nieruchomości liczba nieruchomości Skarbu Państwa ujętych w ewidencji zasobu ogółem | W tym liczba nieruchomości nierozdysponowanych ujętych w ewidencji zasobu | % nierozdysponowanych nieruchomości w ewidencji zasobu | Powierzchnia nieruchomości Skarbu Państwa ujętych w ewidencji zasobu (ha) | W tym powierzchnia nieruchomości nierozdysponowanych ujętych w ewidencji zasobu (ha) | % nierozdysponowanych powierzchni nieruchomości |
---|---|---|---|---|---|---|
2020 | 1032 | 453 | 43,9% | 575,1300 | 110,1700 | 19,2% |
2021 | 1024 | 449 | 43,8% | 573,8900 | 109,2400 | 19% |
2022 | 1009 | 436 | 43,2% | 569,3500 | 104,9200 | 18,4% |
2023 | 1007 | 436 | 43,3% | 569,1500 | 104,9200 | 18,4% |
Rok | Liczba nieruchomości liczba nieruchomości Skarbu Państwa ujętych w ewidencji zasobu ogółem | W tym liczba nieruchomości nierozdysponowanych ujętych w ewidencji zasobu | % nierozdysponowanych nieruchomości w ewidencji zasobu | Powierzchnia nieruchomości Skarbu Państwa ujętych w ewidencji zasobu (ha) | W tym powierzchnia nieruchomości nierozdysponowanych ujętych w ewidencji zasobu (ha) | % nierozdysponowanych powierzchni nieruchomości |
---|---|---|---|---|---|---|
2020 | 2265 | 366 | 16,2% | 356,3819 | 58,3477 | 16,4% |
2021 | 2260 | 366 | 16,2% | 357,5575 | 59,7271 | 16,7% |
2022 | 2273 | 382 | 16,8% | 362,0386 | 62,2682 | 17,2% |
2023 | 2265 | 380 | 16,8% | 352,2578 | 67,1428 | 19,1% |
Rok | Liczba nieruchomości liczba nieruchomości Skarbu Państwa ujętych w ewidencji zasobu ogółem | W tym liczba nieruchomości nierozdysponowanych ujętych w ewidencji zasobu | % nierozdysponowanych nieruchomości w ewidencji zasobu | Powierzchnia nieruchomości Skarbu Państwa ujętych w ewidencji zasobu (ha) | W tym powierzchnia nieruchomości nierozdysponowanych ujętych w ewidencji zasobu (ha) | % nierozdysponowanych powierzchni nieruchomości |
---|---|---|---|---|---|---|
2023 | 19331 | 8451 | 43,7% | 18408,2492 | 200,1139 | 1,1% |
Rok | Liczba nieruchomości liczba nieruchomości Skarbu Państwa ujętych w ewidencji zasobu ogółem | W tym liczba nieruchomości nierozdysponowanych ujętych w ewidencji zasobu | % nierozdysponowanych nieruchomości w ewidencji zasobu | Powierzchnia nieruchomości Skarbu Państwa ujętych w ewidencji zasobu (ha) | W tym powierzchnia nieruchomości nierozdysponowanych ujętych w ewidencji zasobu (ha) | % nierozdysponowanych powierzchni nieruchomości |
---|---|---|---|---|---|---|
2020 | 2939 | 2212 | 75,3% | 1089,1941 | 751,7517 | 69,0% |
2021 | 2869 | 2160 | 75,3% | 1020,9193 | 734,8155 | 72% |
2022 | 2373 | 1664 | 70,1% | 870,2910 | 584,1832 | 67,1% |
2023 | 2373 | 1664 | 70,1% | 870,2910 | 584,1832 | 67,1% |
Rok | Liczba nieruchomości liczba nieruchomości Skarbu Państwa ujętych w ewidencji zasobu ogółem | W tym liczba nieruchomości nierozdysponowanych ujętych w ewidencji zasobu | % nierozdysponowanych nieruchomości w ewidencji zasobu | Powierzchnia nieruchomości Skarbu Państwa ujętych w ewidencji zasobu (ha) | W tym powierzchnia nieruchomości nierozdysponowanych ujętych w ewidencji zasobu (ha) | % nierozdysponowanych powierzchni nieruchomości |
---|---|---|---|---|---|---|
2020 | 3969 | 2212 | 55,7% | 883,9133 | 263,7718 | 29,8% |
2021 | 3953 | 940 | 23,8% | 921,1227 | 195,7452 | 21,3% |
2022 | 3942 | 947 | 24% | 924,3914 | 198,0771 | 21,4% |
2023 | 3909 | 949 | 24,3% | 924,3914 | 198,1029 | 21,4% |
Rok | Liczba nieruchomości liczba nieruchomości Skarbu Państwa ujętych w ewidencji zasobu ogółem | W tym liczba nieruchomości nierozdysponowanych ujętych w ewidencji zasobu | % nierozdysponowanych nieruchomości w ewidencji zasobu | Powierzchnia nieruchomości Skarbu Państwa ujętych w ewidencji zasobu (ha) | W tym powierzchnia nieruchomości nierozdysponowanych ujętych w ewidencji zasobu (ha) | % nierozdysponowanych powierzchni nieruchomości |
---|---|---|---|---|---|---|
2020 | 874 | 234 | 26,8% | 1661,7933 | 82,5690 | 5% |
2021 | 859 | 219 | 25,5% | 1661,5275 | 80,5260 | 4,8% |
2022 | 855 | 215 | 25,1% | 1660,9939 | 79,7070 | 4,8% |
2023 | 855 | 220 | 25,7% | 1660,9756 | 80,9746 | 4,9% |
Źródło: opracowanie własne NIK na podstawie ustaleń z kontroli.
Niniejsza kontrola, obejmująca lata 2020-2023, miała na celu zbadanie, czy powiaty i miasta na prawach powiatu prawidłowo i rzetelnie gospodarowały nierozdysponowanymi nieruchomościami Skarbu Państwa. Kontrolą objęto 10 JST, w tym dziewięć starostw powiatowych i jedno miasto na prawach powiatu.
Najważniejsze ustalenia kontroli
W ocenie Najwyższej Izby Kontroli, starostowie gospodarowali nierozdysponowanymi nieruchomościami Skarbu Państwa w sposób nieprawidłowy i nierzetelny, na podstawie niepełnych i nieprawidłowo prowadzonych ewidencji. Nienależycie sprawowali nadzór nad tymi nieruchomościami dopuszczając do ich użytkowania przez podmioty nieuprawnione. Ponadto nieprawidłowo realizowali zadania związane z opodatkowaniem nieruchomości nierozdysponowanych.
Ustawa o gospodarowaniu nieruchomościami nakłada na starostów obowiązek zachowania zgodności ewidencji zasobu nieruchomości Skarbu Państwa z Ewidencją Gruntów i Budynków (EGiB). Tymczasem, żadna z kontrolowanych jednostek nie weryfikowała systemowo tych ewidencji, tłumacząc się głównie brakiem wymogów prawnych. Jedno starostwo posiadało system informatyczny ewidencji zasobu nieruchomości połączony z EGiB, ale i to nie zapewniło pełnej zgodności między ewidencjami. W konsekwencji, liczba nieruchomości Skarbu Państwa nieujętych w ewidencji we wszystkich kontrolowanych jednostkach wynosiła łącznie 6347 działek, co stanowiło 19% wszystkich nieruchomości SP w zasobach 10 skontrolowanych powiatów.
NIK wskazuje, że nierzetelna ewidencja skutkuje brakiem nadzoru starostów nad nieruchomościami, co może prowadzić do użytkowania ich przez podmioty niedysponujące tytułem prawnym, a wieloletni okres takiego użytkowania – nabyciem ich własności w drodze zasiedzenia. Co więcej, wobec tych nieruchomości starostowie nie realizowali pozostałych obowiązków ustawowych, takich jak zabezpieczenie przed uszkodzeniem lub zniszczeniem, czy weryfikowanie zasadności objęcia obowiązkiem podatkowym.
![Zestawienie rozbieżności pomiędzy ewidencją zasobu nieruchomości Skarbu Państwa a rocznymi sprawozdaniami sporządzanymi na jej podstawie (opis grafiki poniżej)](/plik/id,29270.jpg)
Opis grafiki
Zestawienie rozbieżności pomiędzy ewidencją zasobu nieruchomości Skarbu Państwa a rocznymi sprawozdaniami sporządzanymi na jej podstawie
Rok | Ewidencja zasobu nieruchomości Skarbu Państwa | Sprawozdanie z gospodarowania zasobem | ||
---|---|---|---|---|
Całkowita powierzchnia | w tym powierzchnia nierozdysponowana | Całkowita powierzchnia | w tym powierzchnia nierozdysponowana | |
2020 | 6626,5138 ha | 1679,3450 ha | 3975,8347 ha | 1679,699 ha |
2021 | 6580,6394 ha | 1578,2648 ha | 3900,6484 ha | 1553,3169 ha |
2022 | 6736,7451 ha | 1401,7816 ha | 3828,0889 ha | 1385,9857 ha |
Rok | Ewidencja zasobu nieruchomości Skarbu Państwa | Sprawozdanie z gospodarowania zasobem | ||
---|---|---|---|---|
Liczba całkowita | w tym liczba nierozdysponowanych nieruchomości | Liczba całkowita | w tym liczba nierozdysponowanych nieruchomości | |
2020 | 13788 | 6745 | 9732 | 6840 |
2021 | 13658 | 5373 | 9670 | 5430 |
2022 | 13532 | 4861 | 9019 | 4774 |
Źródło: opracowanie własne NIK na podstawie ustaleń z kontroli.
We wnioskach pokontrolnych NIK wnosiła m.in. o uzupełnienie ewidencji zasobu nieruchomości Skarbu Państwa o wszystkie nieruchomości, którymi w imieniu Skarbu Państwa gospodarować powinien starosta. Jednostki, u których stwierdzono powyższe nieprawidłowości, zobowiązały się do aktualizacji ewidencji zasobu nieruchomości SP, m.in. poprzez wprowadzenie oprogramowania powiązanego z EGiB, umożliwiającego zsynchronizowanie ewidencji i bieżące uzupełnianie zasobu o wszystkie nieruchomości SP.
Kontrolowane starostwa umieszczały w swoich ewidencjach również nieruchomości bez odpowiedniej podstawy prawnej lub wbrew Ewidencji Gruntów i Budynków. Były to nieruchomości: co do których toczyły się postępowania na podstawie ustawy komunalizacyjnej, nieuwzględnione w EGiB dla gruntów Skarbu Państwa, nieruchomości którymi z mocy prawa gospodarować powinny inne podmioty (jak Lasy Państwowe czy Wody Polskie) lub takie których właścicielem wg EGiB nie był Skarb Państwa. Liczba nieruchomości ewidencjonowanych w ten sposób wahała się od 560 do 2331 rocznie w okresie objętym kontrolą.
Osiem na 10 skontrolowanych jednostek przeprowadzało coroczne czynności inwentaryzacji nieruchomości Skarbu Państwa, przy czym we wszystkich przypadkach inwentaryzacja przeprowadzana była nierzetelnie, niezgodnie z ustawą o rachunkowości i nie dla wszystkich nieruchomości Skarbu Państwa. Dwie pozostałe JST nie przeprowadzały w latach 2020–2023 corocznej inwentaryzacji nieruchomości Skarbu Państwa. Wartość ewidencjonowanych nieruchomości, pominiętych podczas inwentaryzacji, wyniosła w badanym okresie 1,1 mld zł.
Starostowie zazwyczaj nie starali się identyfikować nieruchomości użytkowanych przez podmioty nieuprawnione. Tylko w czterech skontrolowanych jednostkach weryfikowano stan faktyczny nierozdysponowanych nieruchomości SP. W tym celu przeprowadzono analizy zawartych umów, wizje w terenie, korzystano z serwisów informacji przestrzennej, kontaktowano się z właścicielami nieruchomości sąsiednich. W efekcie tych działań ujawniono 18 przypadków w Tomaszowie Mazowieckim i 16 w Piotrkowie Trybunalskim nieuprawnionego korzystania z nieruchomości Skarbu Państwa. Łączna kwota należności z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości wyniosła prawie 100 tys. zł. Pozostałe skontrolowane starostwa nie podejmowały takich działań i nie stwierdzały takich przypadków lub stwierdzały je w wyniku otrzymania zgłoszeń lub skarg.
Kontrolerzy Najwyższej Izby Kontroli dokonali oględzin 257 nieruchomości Skarbu Państwa sklasyfikowanych jako grunty nierozdysponowane. Połowa z nich (tj. 129) była użytkowana przez podmioty niedysponujące odpowiednim tytułem prawnym. Nieruchomości te stanowiły: uprawy rolne, zabudowania mieszkalne lub sakralne oraz grunty przeznaczone na prowadzenie działalności gospodarczej. W jednej z kontrolowanych jednostek ustalono, że dwie działki były użytkowane przez podmiot nieuprawniony od 1985 r., a w kolejnej w toku oględzin ustalono, że trzy działki wykorzystywane były do celów rolniczych „od zawsze”.
![Wyniki oględzin Najwyższej Izby Kontroli (opis grafiki poniżej)](/plik/id,29269.jpg)
Opis grafiki
Wyniki oględzin Najwyższej Izby Kontroli
Liczba nieruchomości objętych oględzinami | Liczba nieruchomości co do których stwierdzono nieuprawnione użytkowanie lub starosta nie dysponował informacją czy nieruchomością gospodaruje podmiot nieuprawniony | |
---|---|---|
Ogółem | 257 | 129 |
powiat kutnowski | 30 | 16 |
powiat łowicki | 32 | 15 |
powiat łęczycki | 11 | 4 |
powiat rawski | 30 | 15 |
Miasto Piotrków Trybunalski | 30 | 19 |
powiat łaski | 30 | 25 |
powiat tomaszowski | 19 | 9 |
powiat bełchatowski | 30 | 8 |
powiat skierniewicki | 15 | 7 |
powiat radomszczański | 30 | 11 |
Co druga nierozdysponowana nieruchomość Skarbu Państwa objęta oględzinami NIK gospodarowana była przez podmiot nieuprawniony.
Przez nieruchomość należy rozumieć pojedynczą działkę ewidencyjną.
Źródło: opracowanie własne NIK na podstawie ustaleń z kontroli.
W latach 2020–2023 prowadzono łącznie 111 postępowań o stwierdzenie zasiedzenia 417 nieruchomości SP o powierzchni 270 ha z obszaru siedmiu kontrolowanych jednostek. Ustalono, że wartość części nieruchomości objętych postępowaniami wynosiła 3,4 mln zł.
Obowiązkiem starostów jest gospodarowanie nieruchomościami nierozdysponowanymi tak, by nie doprowadzić do ich uszkodzenia i zniszczenia. Tymczasem w latach 2020–2023 wpłynęło do sześciu skontrolowanych JST łącznie 14 zgłoszeń od mieszkańców, służb, inspekcji i straży dotyczących ryzykownych zdarzeń i sytuacji na nierozdysponowanych nieruchomościach SP. Polegały one głównie na wezwaniach do usunięcia odpadów i dzikich wysypisk śmieci. Ponadto zgłoszenia obejmowały oczyszczenie rowów, zabezpieczenie uszkodzonego budynku przed dostępem osób trzecich, bądź zabezpieczenie studni. Działania podejmowane były niezwłocznie przez pracowników urzędów lub zlecane firmom zewnętrznym. Wyjątek w tej praktyce stanowiło Starostwo Powiatowe w Łęczycy, które udostępniało budynek dawnego Zakładu Karnego w Łęczycy na cele kulturowe. Kontrola Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego zlecona przez NIK wykazała, że stan techniczny budynków był zły, zagraża sąsiednim działkom, mieniu i ludziom. W konsekwencji, na podstawie ustawy o NIK, starosta został poinformowany o stwierdzeniu w toku kontroli bezpośredniego niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia ludzkiego.
Mimo zwolnienia Skarbu Państwa z podatku rolnego, ustawodawca nie przewidział do tej pory takich wyłączeń w zakresie podatku od nieruchomości i podatku leśnego. W konsekwencji starostowie, działający w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa, zobowiązani są do terminowego składania do właściwych organów podatkowych deklaracji i opłacania podatków od nierozdysponowanych nieruchomości. Dwóch starostów całkowicie odstąpiło od realizacji obowiązków podatkowych, nie składając w latach 2020-2023 deklaracji podatkowych. W pozostałych ośmiu jednostkach starostowie nie identyfikowali z własnej inicjatywy wszystkich nieruchomości SP, które powinny być objęte obowiązkiem podatkowym. Łączna kwota potencjalnie nieopłaconego podatku od nieruchomości i podatku leśnego w badanym okresie wynosiła szacunkowo ponad 1 mln zł.
![Zestawienie nieruchomości objętych obowiązkiem podatkowym do liczby i powierzchni nieruchomości (opis grafiki poniżej)](/plik/id,29268.jpg)
Opis grafiki
Zestawienie nieruchomości objętych obowiązkiem podatkowym do liczby i powierzchni nieruchomości spełniających przesłanki opodatkowania
Rok | Powierzchnia działek, od których opłacano podatek od nieruchomości (ha) | Liczba działek, od których opłacano podatek od nieruchomości |
---|---|---|
2022 | 11,48867 | 167 |
2023 | 11,6164 | 127 |
Powierzchnia nierozdysponowanych nieruchomości o klasoużytku B, Ba, Bp, Bi, Bz wykazana w rocznym sprawozdaniu z gospodarowania zasobem (ha) | Liczba nierozdysponowanych nieruchomości o klasoużytku B, Ba, Bp, Bi, Bz wykazana w rocznym sprawozdaniu z gospodarowania zasobem |
---|---|
43,9183 | 493 |
Powierzchnia nieruchomości o klasoużytku "dr" niezakwalifikowanych do dróg publicznych ujmowanych jako nieruchomości nierozdysponowane w rocznym sprawozdaniu z gospodarowania zasobem (ha) | Liczba nieruchomości o klasoużytku "dr" niezakwalifikowanych do dróg publicznych ujmowanych jako nieruchomości nierozdysponowane w rocznym sprawozdaniu z gospodarowania zasobem |
---|---|
278,384 | 513 |
Rok | Powierzchnia działek, od których opłacano podatek leśny (ha) | Liczba działek, od których opłacano podatek leśny |
---|---|---|
2022 | 15,8853 | 66 |
2023 | 8,9356 | 47 |
Powierzchnia nierozdysponowanych nieruchomości o klasoużytku „Ls” wykazana w rocznym sprawozdaniu z gospodarowania zasobem (ha) | Liczba nierozdysponowanych nieruchomości o klasoużytku „Ls” wykazana w rocznym sprawozdaniu z gospodarowania zasobem |
---|---|
392,3444 | 1535 |
Przez nieruchomość należy rozumieć pojedynczą działkę ewidencyjną.
Źródło: opracowanie własne NIK na podstawie danych z kontroli.
W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami NIK złożyła 10 zawiadomień o naruszeniu dyscypliny finansów publicznych, za czyny związane z zaniechaniem bądź nierzetelnie przeprowadzoną inwentaryzacją nieruchomości Skarbu Państwa oraz dwa zawiadomienia do Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w związku z zaniechaniem prowadzenia książek obiektów budowlanych dla budynków Skarbu Państwa.
Wnioski
W wyniku kontroli sformułowano sześć wniosków de lege ferenda.
Trzy wnioski do ministra kierującego działem budownictwo, planowanie i zagospodarowanie przestrzenne oraz mieszkalnictwo dotyczące:
- zobowiązania do ewidencjonowania w zasobie nieruchomości Skarbu Państwa nieruchomości planowanych do objęcia postępowaniem komunalizacyjnym, jak i już objętych wszczętym postępowaniem, do czasu uprawomocnienia się ostatecznej decyzji Wojewody i dokonania stosownych zmian w księgach wieczystych;
- ujednolicenia obowiązków ewidencyjnych starostów wobec nieruchomości Skarbu Państwa komunalizowanych na mocy różnych przepisów;
- wprowadzenia do ustawy o gospodarce nieruchomościami minimalnego zakresu rocznych sprawozdań z gospodarowania zasobem nieruchomości Skarbu Państwa.
Dwa wnioski do ministra kierującego działem finanse publiczne dotyczące:
- wprowadzenia do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy o podatku leśnym zmian legislacyjnych mających na celu jednoznaczne określenie obowiązków podatkowych spoczywających na starostach i prezydentach miast na prawach powiatu w odniesieniu do nieruchomości Skarbu Państwa;
- uregulowania w ustawie o rachunkowości obowiązków nałożonych na starostów w zakresie inwentaryzacji powierzonego im do gospodarowania majątku Skarbu Państwa oraz prowadzenia ewidencji pozabilansowej tego mienia.
A także wniosek do ministra kierującego działem środowisko:
- wprowadzenie stosownych zmian legislacyjnych do ustawy o lasach, zapewniających usprawnienie procesu przejmowania w zarząd nieruchomości leśnych przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe.